Yazısı ve paylaştığı bilgilerden ötürü Sn.Erol Altunoğlu’ya çok teşekkürlerimizi iletiyoruz.
***************************************************************************
Anafartalar Kahramanı,
- Ordu Müfettişi,
Mustafa Kemal ATATÜRK,
Kurtuluşun ilk durağı Samsun’da..
Gazi Paşa,
Nutku bu tarihten başlatır.
11 ay sürecek Milli Mücadele’nin birinci safhasının başladığı o büyük gün;
19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramımız kutlu olsun.
***************************************************************************
Atatürk’ün ekonomi modelinde kendisinden önceki ekonomik modellerden yararlanmakla birlikte, kendine özgü nitelikleri vardır.
Savaşta ve barışta krizden çıkış reçeteleri sunması bakımından dikkate değerdir.
Atatürk,
Önce,
Çok kötü ekonomik koşullarda bir kurtuluş savaşı kazanmış,
Sonra,
Osmanlı’dan kalan borç yükü altında ezilmeden yeni bir devlet kurmuş,
Son olarak da,
Bu devletin,
1929 Dünya Ekonomik Krizi’nden,
Devletçilik İlkesi uygulamalarıyla güçlenerek çıkmasını sağlamıştır.
Bu nedenle,
Bu ekonomi modeli dünyadaki ezilen, sömürülen mazlum milletlerin hala tek kurtuluş reçetesidir.
Bu modelle,
Dış borçlanmaya temkinli yaklaşan,
Kendi ekonomik kurallarını kendisi belirleyen,
Yerli üretimi ve ihracatı artırmayı amaçlayan,
Özel teşebbüsü dışlamayan,
Fakat,
Buna karşılık,
Temel ekonomik yatırımlarda devletçi kalkınmayı öngören, bağımsız bir ekonomiyi amaçlayan demokratik ve halkçı bir modeldir.
O zor yıllarda:
- İş Bankası,
- Türkiye Sanayi ve Madenler Bankası,
- Devlet Sanayi Ofisi,
- Türkiye Sanayi ve Kredi Bankası kurulmuş,
- Yabancıların elindeki Reji İdaresi alınmıştır.
Barut ve Patlayıcı Maddeler Tekeli,
- İspirto ve Alkollü İçkiler Tekeli kurulmuş,
- Yabancıların elindeki demiryolları satın alınarak millileştirilmiştir.
Devlet Hava Yolları kurulmuş,
- Tünel yabancılardan alınmıştır.
- Kömür işletmeleri
- Telefon şirketleri yabancılardan alınmıştır.
- Ziraat Bankası geliştirilmiş,
- Emlak ve Eytam Bankası kurulmuştur.
- Ticaret ve Sanayi odalarına yasal nitelik kazandırılmış,
- ‘’Gümrük Tarife Kanunu’’ yürürlüğe girmiştir.
- Menkul Kıymetler ve Kambiyo Borsaları yasası çıkarılmış,
- Türkiye Merkez Bankası kurulmuştur.
- I. Beş Yıllık Sanayi Planı uygulamaya konulmuş,
- Aşar Vergisi kaldırılmıştır.
- Yüksek İktisat Meclisi,
- Türkiye’nin çeşitli yerlerinde 16 büyük fabrika kurulmuştur.
- Sümerbank,
- Etibank,
- Denizbank kurulmuştur.
- Halk Bankası,
- Devlet Ziraat İşletmeleri kurumu,
- Zirai Kredi Birlikleri,
- Ziraat Okulları,
- Zirai Kredi Kooperatifleri,
- Yüksek Ziraat Enstitüsü kurulmuştur.
- İpekböcekçiliği Enstitüsü ve İpekböcekçiliği Okulları,
- Tohum Islah İstasyonları kurulmuştur.
Örnek, Devlet Çiftlikleri verilebilir.
- ‘’Hayvanları İyileştirme Kanunu’’ çıkarılmış,
- Yonca Tohumu Temizleme Kurumu kurulmuş,
- ‘’Kabotaj Kanunu’’ kabul edilmiştir.
- ‘’Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu’’ çıkarılmış,
- Elektrik İşleri Etüd İdaresi,
- Devlet İstatistik Umum Müdürlüğü,
- Merkez Hıfzısıhha Enstitüsü,
- Ankara Türk Sigorta A.Ş,
- Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi kurulmuştur.
Ve dahi onlarca hatta yüzlerce dev markalar yaratılmıştır.
1929’da gümrük tarifelerinin kontrolüyle canlanan ekonomi,
1933’teki I. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın ardından başlayan ağır sanayi hamlesiyle dosta düşmana parmak ısırtacak bir başarı elde etmiştir.
