En sık koku alma bozukluğu üst solunum yolu enfeksiyonları, burun ve sinüs hastalıkları ve kafa travmasında görülür.
Tabi, doğuştan koku alma bozukluğu olan kişiler de vardır. Kalman sendromunda doğuştan koku alamama bozukluğudur, üreme işlevi ve cinsel gelişim ile ilgili sorunlar bu sendromda görülmektedir. Halk arasında bilinen adıyla “koku körlüğü”, tıptaki adıyla “anosmi” yani hiç koku alamama durumu, nedenine bağlı olarak geçici veya kalıcı olabilir.
Nezle, grip, sinüzit ve alerji gibi durumlardaki koku kayıpları genellikle geçicidir.
*Az koku alma durumu özellikle bir takım üst solunum yolu enfeksiyonları sonrasında, bir takım kafa travmaları sonrasında ya da bazı nörolojik hastalıkların erken bulgusu olarak ortaya çıkmaktadır. Doktorların tespitlerine göre, Alzheimer ve Parkinson hastalığında herhangi bir nörolojik bulgu ortaya çıkmadan iki ya da üç yıl önce koku alma duyusunda kayıp meydana gelmektedir. Burun tıkanıklığı ve koku bölgesine hava akımının ulaşmasını engelleyen büyümüş geniz etleri, burun etleri (nazal polipler), burun eğrilikleri (kemik eğriliği, deviasyon), burun eti büyümesi (konka şişmeleri) de koku kaybı yapabilir. Bu anatomik bozukluklar düzeltildiğinde koku alma sıklıkla düzeldiğinden bunlardaki durum geçicidir. Yalnız sinüzit hastalığının süresi uzadıkça, yani kronik hale geldiğinde koku kaybında değişik derecelerde kalıcı kayıp gelişebilir.
*Yine; koku sinirlerinin etkilendiği, bası altında kaldığı ya da kesildiği durumlarda kalıcı kayıplar görebilir. Bir diğer durum ise burunda bir tıkanıklık yapmadan santral sistemde yani beynimizde oluşan bir takım nörolojik hadiseler sonucu koku alma kaybıdır. Bunlarda özellikle bazı tümörler (burun, ön beyin, hipofiz bezi), geçirilmiş ameliyatlar, virüs infeksiyonları, temporal lob epilepsisi(sara), alzheimer, parkinson, multiple skleroz, otizm, şizofreni gibi hastalıklar sonrasında koku alma duyusunda bir yitim ortaya çıkmaktadır. Yaşlılık, kemoterapi gibi ilaç kullanımları, toksinler ve kimyasal maddeler, yüz ve burun yapılarına olan kaza veya darbeler, sitemik ve kalıtımsal hastalıklar ve psikiyatrik hastalıklar da koku kaybına neden olabilir.
*Alerjik rinitli hastalarda; burun tıkanıklığı, burun kaşıntısı, akıntı ve hapşırma gibi şikayetlerin yanı sıra koku alma bozukluğu da sıklıkla görülmektedir. Koku almadaki azalmada salgı artışının da büyük etkisi vardır. Polen alerjisi olan kişilerde, polen mevsiminin başlaması ile koku ile ilgili sorunlar artış göstermektedir. Ev tozu alerjisi olan kişilerde ise dört mevsim koku alamama şikayetleri yaşanmaktadır.
*Depresif insanların koku alma duyularında azalma olur. Bunun yanı sıra koku kaybı da depresyonu tetiklemektedir. Koku alamayan birey, kendini sosyal yaşamda daha eksik ve yaşamdan daha az keyif alan biri gibi hisseder ve depresif bir ruh hali içerisine girer.
