Dünyanın pek çok şehrinde olduğu gibi ülkemizde de sokak lezzetlerinin tadı bir başka olmakta. Hatta öyle ki, bu değişik tatlara duyduğumuz özlemle girdiğimiz mutfaklarda yapılan yemekler ise aynı tadı vermemekte. Ayrıca sokakta, ayak üstü ya da tezgah başında yenilen yemeğinde ayrı bir tadı ve lezzetinin olduğu da kuşkusuz. Bir bölgenin kültürünü ve coğrafyasını en iyi şekilde keşfetmenin yolu meşhur sokak lezzetlerinden geçiyor. Özellikle de şehirlerin sokak yemekleri, toplumun damak zevkinin kültürle birleşmesinin bir ürünü. Sokak lezzetleri , yeni şehirler, yeni yerler keşfettiğimizde, o yerlerin sadece tarihi ve kültürel güzelliklerini değil, aynı zamanda yöresel tatlarını da keşfetmemizi sağlıyor. Yurt içi olsun, yurt dışı olsun gittiğimiz şehirlerde rastladığımız sokak tezgâhlarındaki birbirinden ilginç tatlar, aynı zamanda seyahatinize de renk katıyor. Bazı şehirlerdeki sokak lezzetlerine ulaşmak için sabahın erken saatlerinde, tabla denilen el tezgahlarının açılmasını beklemek bile gerekebiliyor.

Balık ekmek ve Midye dolma

İstanbul’a yolunuz düştüğünde, eğer Eminönü'e uğramadıysanız, gerçekten İstanbul'a gelmiş sayılmazsınız. İstanbul'un yaygın sokak lezzetlerini bağrında barındıran Eminönü, balık ekmeği, midye dolması, turşucuları ve kokoreçleri ile sizi kendisine hayran bırakabilir. İstanbul’a gelip de Eminönü’nde balık ekmek yemeyen sanırım hiç yoktur. Balık ekmek tekneleri artık olmasa da Galata köprüsü altında balık-ekmek satılmaya devam ediyor. Taze ve lezzetli midye dolmalarda İstanbul'un sokak lezzetleri arasında kendisine yer bulmuş. Midye dolma Türkiye'nin birçok şehrinin en hareketli sokaklarında bulabileceğiniz bir lezzet ama İstanbul’da yemenin tadı gerçekten bir başka oluyor.

Dumanı üstüne nohutlu pilav

Özellikle İstanbul'un hangi ilçesine gitseniz, mutlaka karşınıza seyyar arabasıyla bir nohutlu pilavcı çıkacaktır. Öğlenden itibaren gecenin geç saatlerine kadar tekerlekli arabalardaki sokak pilavı lezzetleri İstanbul’un vazgeçilmezlerinden. Işığa koşan kelebekler gibi insanlar pilav arabalarının etrafında toplaşıp tavuk pilav, nohut pilav yerler. Herkesin evinde nerede ise haftada en az bir kez pişen pilav, sokak tezgahlarında ayrı bir lezzete dönüşüyor. Bazıları nohutlu pilav satarken, bazıları ise tavuklu pilavı tercih ediyor. İçlerinde öyle meşhur olanlar var ki, gittiğinizde sizi uzun kuyruklar karşılayabilir. Son zamanlarda değişik pilav çeşitleri de çıkmaya başladı. Özbek pilavı, Büryan pilavı, Tacik pilavı, Meyhane Pilavı gibi. Anadolu’da taziye, düğün, sünnet ve mevlit günlerinin vazgeçilmez ikramı olan pilav şehirlerde çabuk ve pratik yemek yemenin ilk tercihi olmuş. Sokak pilavcısının lezzetindeki sır ise yapılan pilavda tavuk suyu kullanılması.

Vejetaryen köftesi Topik

Topik, nohut, tahin ve soğanın baskın olduğu Ermeni mutfağının en bilinen mezelerinden biri.

Bu ilginç lezzet İstanbul sokak lezzetlerinin en tanınmışı. Topik ya da diğer bir adıyla vejetaryen köftesi nohut bazlı bir hamurdan oluşuyor. Haşlanmış patates ve nohut püre haline getirilerek bir çeşit  hamur halini alıyor. Daha sonra içerisine zeytinyağında kavrulmuş soğan, kuş üzümü, dolmalık fıstık ve tahinle elde edilen harç konuyor. Bu enfes sokak lezzetini çekici yapanın kesinlikle tahin olduğunu söylemem gerekiyor. Ayrıca harca katılan yenibahar ve kimyon da farklı bir damak tadı oluşturuyor. Bu meşhur Ermeni mezesi Topik'i tatmak için; Şişli, Kurtuluş, Pangaltı ve Bomonti civarlarında dolaşmanız gerekiyor.

Yarım ekmek kokoreç

Şehir lezzetlerinin belki de ortak tek lezzetini kokoreç oluşturmakta. Hemen hemen her şehirde görebileceğimiz kokoreçciler, müdavimlerine önce yarım ekmeğe, ardından bir de çeyrek takviyesiyle satışlarına devam ediyor. Bir çok kişiye göre en güzel sokak lezzetlerinin başında gelen kokoreç için sokak lezzetlerinin kralı demek sanırım yanlış olmaz. Üzerinde bol kekiği ve kırmızı biberiyle, nar gibi kızarmış, ekmeğinin içine yağsı banılmış, kenarları çıtır çıtır olmuş, enfes kokusuyla bir kokorece çok az kişi “Hayır” diyebilir. Kokoreç aslında koyunun ince bağırsağından yapılıyor. Ancak makbul olanı süt kuzusundan olanı. Uzun süre sirkede bekletilen ince bağırsak mikroptan arındırılıp, temizlendikten sonra yağ konulup ateşe atılıyor. Bir çok kentte kokoreç yemiş olmama rağmen, İzmir Liman caddesinde yediğim kokoreci kesinlikle unutamıyorum. Çünkü İzmir'de kokoreç biraz farklı yapılıyor. Hatta başka kentlerde, ''İzmir usulü ister misiniz'' diye sorulduğuna da şahit oldum. Közde pişen kokoreçler, parça pincik edilmeden daha büyük parçalarla yeniyor. Sanırım o zaman kokorecin tadına daha fazla varıyor insan. Lezzetli kokoreç yemek için Kadıköy, Beyoğlu, Tepebaşı  ve Asmalı mescit civarlarında dolaşmanız yeterli olacaktır.

Fırında pişmiş tereyağlı kaşarlı Kumpir

Bir Balkan lezzeti olan Kumpir, İstanbul'da zengin içeriği ile farklı bir sokak lezzetine dönüşüyor. Yurt dışında genellikle haşlanmış patatesin içerisine salata konarak yenen kumpir, ülkemizde her damağa hitap eden versiyonlarıyla 7'den 70'e herkesin vazgeçilmezi. İstanbul'un pek çok yerinde lezzetli kumpir yiyebileceğiniz mekanlar bulunuyor. Ancak Ama Ortaköy'deki kumpircilerin lezzeti; patatesin içerisine konan zengin malzemeler ve kumpir için özel yetiştirilmiş patatesler ile hepsinden önemlisi fırında pişiriliyor olmasından geliyor. Sade yemek isteyenler fırında pişmiş kumpirlik patateslerin içerisine konan kaşar ve tereyağın harmonisinin büyüsüne kendisini kaptırırken, dileyenler sucuk, sosis, salam, zeytin, turşu, mısır, kısır ile kumpirin lezzetini ikiye katlayabiliyorlar. Bu nedenle kumpir  Ortaköy’ün sahil kısmında neredeyse her adımda bir denk geleceğiniz bir lezzet. Fırınlarda pişmiş kocaman patateslerin temel malzemesi olan tereyağı ve kaşar peyniriyle buluşmasının ardından, seçeceğiniz diğer lezzetlerin de patatesin içine eklenmesiyle elde edilen kumpir, her deneyenin memnun kalacağı bir lezzet oluyor.

Kıymalı, patatesli, peynirli çıtır börekler

Yufkanın belki de en güzel hali olan börekler, İstanbul sokak lezzetlerinin en önemlilerini teşkil ediyor. İstanbul'un hemen her semtinde karşınıza çıkacak börekçilerde nefis, dumanı üstünde böreklerden tatmak, yanında da demli bir çay içmek tüm günün yorgunluğunu üzerinizden atmanıza yardımcı olacaktır. Ayrıca Fatih, Üsküdar, Beykoz, Maltepe gibi kadim semtlerde sokak aralarında dolaşan börekçiler bu şahane lezzeti halkın ayağına kadar getirmekte. Kıymalı, peynirli, patatesli, ıspanaklı sıcacık börekler yaz, kış demeden İstanbul'un en lezzetli sokak tatlarını yaşatmaya devam ediyor.

Ancak böreği bir asırlık lezzet klasiğinde yemek istiyorsanız o zaman durağınız Sarıyer olacaktır. Sarıyer böreği ilk olarak Osmanlı Devleti'nin kıtlık döneminde gayrimüslim bir vatandaş tarafından 1895'te halka sunulan, sade ve üstüne pudra şekeri dökülerek yapıldı. Sarıyer'in meşhur böreği, zamanla Sarıyer böreği adını aldı. Bugün İstanbul'un bir çok semtinde Sarıyer börekçisi bulunuyor. Elbette börek denince Çengelköy böreğini de unutmamak gerekiyor. Bu börekleri farklı kılan lezzet ise hamurun yoğrulmasından mayalanma sürelerine kadar bir çok detayda gizli.

Domates sosunda ıslatılan Hamburger

Baharatlı domates sosuyla ıslatılmış olan ekmeklerin arasına, bol soğan, sarımsak ve baharatla yapılmış olan köftelerin konulmasıyla hazırlanan ıslak hamburger, sokak lezzetlerine düşkün olanların mutlaka tatması gereken bir lezzet. Özellikle Taksim ile özdeşleşen bu lezzeti, günün her saatinde bulabilmek mümkün. Normal hamburgerden çok farklı olan ıslak hamburgerin lezzetinin sırrı ise köftesinin tarifinde daha bol soğan ve sarımsak bulunuyor olması. Ekmeklerin sarımsaklı domates sosunda ıslatılıyor olması ise normal hamburgere göre ekmeği daha küçük olan ıslak hamburgerlere damaklarda kolay kolay gitmeyecek bir lezzet bırakıyor.

Baharatlarla zenginleştirilen çiğ köfte

İstanbul sokaklarında sık sık karşınıza çıkacak lezzetlerden biri de çiğ köfte. Ancak bu çiğ köfteler, Güney Doğu Anadolu ile özdeşleşen meşhur yöresel çiğ köftelerden biraz farklı. Farkı ise etsiz olarak yapılıyor olması. Etsiz çiğ köfteye lezzet katan detaylar ise içerisindeki baharatların bolluğu, çokça  yeşillik, limon, nar ekşisi ve acı sosu ile sunulması. Bulgur aşı da denilen bu leziz yiyecek, yerine göre atıştırmalık yerine göre de ana yemek olarak rahatlıkla tüketilebildiği için günün her saatinde trcih ediliyor. Bulgura karıştırılan; İsot, Kimyon, Kişniş, Köri, Yenibahar, Tarçın ve Reyhan etsiz çiğ köfteye ayrı bir lezzet katıyor. En meşhur çiğ köfte mekanları ise Fatih, Eminönü, Karaköy ve Üsküdar'da bulunuyor.