Dibek, aslında bir kahve pişirme şekli değil, kahve öğütme yöntemi. Kavrulan kahve yuvarlak, içi çukur taş ya da tahtadan yapılan bir anlamda havan’a benzeyen büyük kaplara konur ve bir tokmakla ince hale gelene kadar ezilirdi. Buradan elde edilen kahve Türk kahvesi pişirir gibi pişirilirdi. 

Bu yöntemle öğütülen kahve koyu kıvamlı olur ve “dibek kahvesi” adını alırdı. Bu yöntemle kahve öğütülmesi 1800’lü yılların ilk yarısına kadar devam etti; ancak 1827’de tüfenkçi ustalarından Selim’in kahve değirmenini icat etmesi sonucunda dibek kahvesi ortadan kalktı. Bu şekilde kahve elde etmek zahmetli ve vakit alıcı olduğu için evde yapılamayan kahve öğütülme işlemi, değirmenlerin yaygınlaşmasıyla evlerde öğütülür hale geldi 

Aslında dibek kahvesi yapmak için kullanılan dibeklerin tarihçesi çok eski. Doğaldır ki, daha önceden bu dibekler kahve değil de tahıl öğütmek için kullanılıyormuş. Türkiye’de çeşitli arkeolojik kazı alanlarında bulunan dibeklere, Başkale yakınlarında bulunan Tilki Tepe ya da Sipka antik şehri buluntuları örnektir. 

Dibek kahvesi günümüzde çok sınırlı yapılmaktadır. Bunun da sebebi kolayca tahmin edileceği gibi zahmetli olması. Gezdiğim yerler içinde Türkiye’de dibek kahvesi içmek için aklıma gelen yer, Gökçeada’daki Zeytinliköy’de bulunan Madamın Kahvesi. Madam vefat etmiş olsa da bu gelenek halen devam ettirilmektedir. 

Yine, Foça’da Kozbeyli köyünde Şakir’in kahvesiyle Kastamonu’da Zeki Dilekçi - Mahkeme Altı Pazarı no:8’de de güzel dibek kahvesi içebilirsiniz.