Bitkilerin şifa amacıyla kullanılması İnsanlık tarihi kadar eskiye dayanıyor. Sadece bitkiler değil, çiçekler, çiçek özleri, yapraklar, ağaç kabukları insanlık tarihi boyunca şifa arayanların dertlerine çare oldular. Şifa amaçlı olarak kullanılan bitkilerin türlerine göre tamamı ya da bir kısmı değerlendirilmekte. Bunun yanı sıra bitkilerin kökleri, yeraltı gövdeleri, yumru gövdesi, soğanları, kabukları, çiçeği, meyveleri, tohumları da şifa amaçlı olarak kullanılabiliyor. Bazı bitkilerin şifa amacıyla kullanılabilmesi için, bir takım işlemlerden geçmesi gerekiyor. Bunların yanı sıra bitkilerin etken maddeleri de bu amaçla kullanılabiliyor. İçeriğinde herhangi bir kimyasal bileşen, vitamin ya da mineral bulunan bitkiler şifalı bitkiler olarak tanımlanıyor. Bu bitkilerin hastalıklara karşı fayda sağlayabilmeleri için tüketim miktarları ve tüketilme şekilleri büyük önem taşıyor. Yanlış ve bilinçsiz kullanım kötü sonuçlar doğurabiliyor. Şifalı bitkiler daha çok rahatsızlıklardan uzak durmak için koruyucu anlamda tüketiliyor. Hangi şifalı bitkinin, hangi rahatsızlıklara iyi geldiğinin çok iyi bilinmesi gerekiyor. Bunları bilir ve o bitkileri sofralarımızdan eksik etmezsek, bir çok hastalığı da gelmeden durdurma ihtimalimiz oldukça fazla olacak.  Ayrıca kronik hastalar ve ilaç tedavisi görenler şifalı da olsa bu bitkileri fazla kullanmamalı, aşırıya kaçmamalı ve kesinlikle aile hekimine danışması gerekiyor. Biz bu yazımızda, tüm dünyada kabul gören ve en çok kullanılan mucize bitkiler de denilen bazı şifalı bitkileri sizler için analiz ettik.

Zencefil

Şifalı bitkiler listesi denilince dünyada kabul görmüş bitkilerin başında zencefil geliyor. Güney-Asya kökenli, hoş kokulu ve lezzetli bitki olan Zencefil, antioksidan bileşenler, vitamin, mineral ve aromatik uçucu yağlar içeriyor. iştah açıcı, metabolizmayı hızlandırıcı ve bağışıklık sistemini güçlendirici etkileri nedeniyle Zencefil, dünyanın hemen hemen her yerinde  en çok kullanılan şifalı bitkilerin başında geliyor. Ayrıca mide bulantısı, ishal, kabızlık, şişkinlik, gaz, karın ve mide ağrısı gibi sindirim sistemi bozukluklarına karşı da faydalı olan Zencefil, bağışıklık sistemini güçlendirerek grip, nezle gibi soğuk algınlıklarına karşı vücudu koruyor. Kan şekerini düşürücü etkisi bulunan ve eklem hastalıklarından doğan kas ağrılarına karşı olumlu etkileri olan Zencefil, baharat olarak yemeklerde kullanılabildiği gibi çay şeklinde de tüketilebiliyor. Benim de özellikle sütlü tatlılarda daha hafif bir lezzet elde etmek için kullandığım Zencefil'i tüketirken aşırıya kaçmamak gerekiyor.

Zerdeçal

Hindistan safranı olarak da bilinen zerdeçal, bilinen eski şifalı bitkilerin başında geliyor. C ve B6 vitamininin yanı sıra manganez, demir ve potasyum gibi mineraller ile antioksidan bileşenler içeren zencefil, besin değeri açısından oldukça zengin bir yapıya sahip. Cilt sağlığına olan etkileri nedeniyle de bakım ve kozmetik ürünlerinde de kullanılan Zerdeçal, mide ekşimesi, mide ağrısı, kabızlık gibi sindirim sistemi bozukluklarına ek olarak safra kesesi hastalıkları ve kolesterol yüksekliğine karşı faydalı. Kalp hastalıkları riskini azaltıcı etkisiyle ön plana çıkan zerdeçal, antioksidan özelliği sayesinde iltihabi rahatsızlıkların önlenmesinde ve tedavisinde de tercih ediliyor. Kurutulmuş baharat olarak zerdeçal toz haline getirilerek; tatlılarda, çorbalarda, pilavlarda, et yemeklerinde lezzet vermesi için kullanabilirsiniz. Ayrıca yemeklere tatlı sarı bir renk veren Zerdeçal'ı tüketirken aşırıya kaçmamak gerekiyor.

Safran

Süsengiller familyasından olan safran, yemeklerde çok sık kullanılan bir baharat çeşidi. Anavatanı Güneybatı Asya olan safran, ülkemizde en çok Safranbolu'da yetiştiriliyor. Genellikle tat verici ve renklendirici olarak kullanılan Safran, antioksidan bakımından oldukça zengin. Strese karşı hücreleri koruyan, yaşa bağlı olarak zihinsel bozukluklara iyi gelen, iltihapların tedavisinde de kullanılan Safran, ayrıca hafızayı güçlendirmesiyle de biliniyor. Astım gibi solunum yolu hastalıklarının tedavi sürecine destek sağlayan Safranın kokusunun rahatlatıcı ve yatıştırıcı bir etkisi bulunuyor. Sindirim bozukluklarının tedavisinde kullanılan Safran, sindirim sistemine destek oluyor. İştah açıcı bir özelliği olan Safran, diş etini de güçlendiriyor. Cildin parlak ve canlı görünmesine yardımcı olan Safran güneşin zararlı etkilerine karşı da cildi korumasıyla biliniyor. Pilav, et yemekleri ve sütlü tatlılarda  kullanmayı çok sevdiğim safran, Osmanlı Mutfağı'nda karabiberden sonra en çok kullanılan baharat olma unvanına sahip.

Semizotu

B6 vitamini, kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, potasyum, manganez gibi mineraller açısından çok zengin olan semizotu, antioksidan vitaminler olarak kabul edilen, A ve C vitaminlerini de bol miktarda içeriyor. Çok faydalı bir besin olan semizotu, pek çok yerde yetişebiliyor. Kendine özgü, ekşimsi bir tadı olan bu besin sıcak ve soğuk olarak farklı lezzetlerde karşımıza çıkıyor. Böbrekteki kum ve taş probleminin giderilmesine pek çok şeye iyi gelen semizotu içerdiği mineral ve vitaminler nedeniyle sıklıkla kullanılması gereken sebzeler arasında yer alıyor. Yapısında bulunan yüksek miktarda lif ve su oranı nedeniyle barsak faaliyetlerinde önemli rol oynamakta bireyi kabızlıktan korumakta. Yemeğini ve salatasını çok sıklıkla yaptığım semizotunun, tavada soğan, salça ve bulgurla yapılan Pirpirim yemeğini özellikle tavsiye ederim.

Ihlamur

Dünyada yaklaşık 30 farklı türü bulunan ıhlamur ağacı, ılıman ve yarı tropik bölgelerde yetişiyor. Güzel kokusu nedeniyle pek çok yerde yetiştirilen ıhlamur ağacının çiçekleri ve yaprakları çay olarak tüketiliyor. Haziran ve Ağustos ayları arasında sarıya yakın beyaz renkte olan çiçekleri ve yaprakları, sonbahar mevsiminde olgunlaşır ve mevsim sonuna doğru toplanır. Toplanan yaprak ve çiçeklerin kurutulmasıyla elde edilen ürün, içeriğinde bulunan uçucu yağlar nedeniyle hoş kokuya sahiptir. Ayrıca bitkinin içeriğinde bulunan etkin maddeler, pek çok farklı sağlık sorununun tedavisinde destek amaçlı olarak kullanılabiliyor. Ihlamur ağacından toplanan yaprak ve çiçeklerin kurutulduktan sonra siyah çay gibi demlenerek tüketilmesinin geleneksel anlamda sakinleşmek, ateş düşürmek, bağışıklık sistemini güçlendirmek ve spazm önlemek gibi pek çok farklı faydası bulunur. Ayrıca ıhlamur çayı, güçlü balgam söktürücü özelliğiyle solunum yollarının rahatlatılması amacıyla da tüketilebiliyor.