Tarım dışı işsizlikteki artış yaşanırken istihdam daralıyor

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DISK-AR) Türkiye İstatistik Kurumunun (TUİK) 15 Kasım 2019 günü açıkladığı Ağustos 2019 dönemi Hane halkı İşgücü Araştırması sonuçları ile Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) Ağustos 2019 verilerini değerlendirdi.

Hem mevsim etkisinden arındırılmış hem de arındırılmamış hem de işsizlik oranlarında tırmanma yaşanırken, en yoğun artış genç ve kadın işsizliğinde gerçekleşmiştir.

Ücretsiz aile işçilerinin yoğun olduğu tarım sektörü hariç tutulduğunda tarım dışı işsizlikteki artış da dikkat çekici. Ağustos 2018’de yüzde 13,2 olan mevsim etkisinden arındırılmış tarım dışı işsizlik Ağustos 2019’da yüzde 16,6’ya yükseldi.

Ekonomik kriz ve sanayi üretimi ile büyümedeki daralmaya paralel olarak istihdamda da daralma devam ediyor. Dolayısıyla sadece işsizlik artmıyor istihdamda da büyük bir daralma yaşanıyor. Ağustos 2018’de 28 milyon 830 bin olan mevsim etkisinden arındırılmış istihdam 762 bin kişi azalarak Ağustos 2019’da 28 milyon 68 bine geriledi.

Mevsim etkisinden arındırılmamış istihdam son 1 yılda 789 bin kişi azalırken, kayıt dışı çalışanların sayısı 331 bin arttı. Bu durumda her 3 kişiden 1’i kayıt dışı çalışıyor.

Açıklanan verilere göre;

• Geniş tanımlı işsiz sayısı 7 milyon 305 bin
• 1 yılda 1 milyon civarında kişi işini kaybetti. İstihdam edilenlerin sayısı 2019 Ağustos döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 789 bin kişi azaldı. Genç işsizliği 6.6 puanlık artışla yüzde 27.3’e çıktı.

DİSK AR ile TÜİK’in rakamları karşılaştırıldığında

Mevsim etkisinden arındırılmamış veriye göre işsizlik oranı Ağustos 2019 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 2.9 puan artışla yüzde 14’e çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2019 ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 980 bin kişi artarak 4 milyon 650 bin kişiye yükseldi.

Türkiye ekonomisinin 2018’in son çeyreğinde yüzde 2.8 ile daralmaya başlaması ve 9 yılın en kötü performansını göstermesi ardından ekonomide bu yılın ilk yarısında da daralma devam etti. Bu durum genç nüfusa sahip olan Türkiye ekonomisinde işsizlik oranının da tarihi zirvelere yükselmesine neden oluyor. Verinin temmuz, ağustos ve eylül aylarını içermesi verinin diğer öncü göstergelere göre gecikmeli bir yansıtma oluşturduğunu gösteriyor. Uzmanlara göre, çeşitli şartlara göre farklılık gösterse de, Türkiye’de işsizliğin artmaması için büyümenin yüzde 5’in altında kalmaması gerekiyor.

Üniversite mezunlarında işsizlik oranı son bir yılda yüzde 14’ten yüzde 15.2’ye yükseldi. Bir yıl ve daha fazla süreli işsizlerin sayısı 2019 Ağustos döneminde 819 bin kişiyken bu yıl aynı dönemde 1 milyon 133 bin kişiye yükseldi.

Genç işsiz rakamları dikkatleri çekiyor

Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı bir önceki yıl aynı döneme göre 6.6 puanlık artış ile yüzde 27.3 oldu ve rekor seviyeye geldi. Geçen yıl aynı dönemde genç nüfustaki işsizlik oranı yüzde 20.7 idi. Ağustos 2018’de yüzde 20.8 olan mevsim etkilerinden arındırılmamış genç işsizliği Ağustos 2019’da yüzde 27.4’e yükseldi. Kentsel genç kadın işsizliği son 2 aylık periyotta yüzde 40’ları geçti. Kentsel genç kadın işsizliği Ağustos 2018’de yüzde 32.9 iken Ağustos 2019’da yüzde 42.6’ya yükseldi. Kentsel genç kadın işsizliğinin artışında ekonomik krizin yanı sıra üniversite mezunu genç kadın işgücü artışının etkisi olduğu da söylenebilir.

İstihdam edilenlerin sayısı 2019 yılı ağustos döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 789 bin kişi azalarak 28 milyon 529 bin kişi, istihdam oranı ise 2 puanlık azalış ile yüzde 46.3 oldu. Ağustos 2018’de 28 milyon 830 bin olan mevsim etkisinden arındırılmış istihdam 762 bin kişi azalarak Ağustos 2019’da 28 milyon 68 bine geriledi.

Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 94 bin, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 695 bin kişi azaldı.

Kısa süre önce güncellenen 2020-2022 yıllarını kapsayan yeni ekonomi programına (YEP) göre işsizliğin bu yılı yüzde 12.9 seviyesinde tamamlaması önümüzdeki yıl yüzde 11.8’e gerilemesi bekleniyor. YEP’te 2021 sonunda yüzde 10.6 işsizlik öngörülürken tek hane ise yüzde 9.8 ile ancak 2022’de hedeflenebiliyor.

3 kişiden biri güvencesiz

Ağustos 2019 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 2.1 puan artarak yüzde 36.1 olarak gerçekleşti. Güvencesiz çalışanların sayısı bu dönemde 331 bin arttı. Bu durumda her 3 kişiden 1’i güvencesiz çalışıyor.

İşgücü 2019 yılı ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 191 bin kişi artarak 33 milyon 180 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0.4 puanlık azalışla yüzde 53.9 oldu. Erkeklerde işgücüne katılma oranı 0.9 puanlık azalışla yüzde 73.2 inerken, kadınlarda ise 0.1 puanlık artışla yüzde 35’e çıktı.

DİSK-AR tarafından hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı Ağustos 2018’de 6 milyon 352 bin iken Ağustos 2019’da 953 bin artışla 7 milyon 305 bin oldu. Geniş tanımlı işsizlik oranı Ağustos 2019’da yüzde 20.6 olarak hesaplandı.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun sigortalı istatistiklerine göre Ağustos 2018’de 15 milyon 863 bin olan 4-a kapsamındaki aktif sigortalı işçi sayısı bu yılın aynı döneminde 413 bin azaldı.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba “ Türkiye’nin işsizlik sıralamasında dünya genelinde 10’uncu, OECD ve Avrupa ülkeleri arasında ise 3. ülke! “

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, Türkiye’nin işsizlik sıralamasında dünya genelinde 10’uncu, OECD ve Avrupa ülkeleri arasında ise 3. ülke olduğunu söyledi. Ağbaba, “AB’de genç işsizlik ortalaması yüzde 16.2 iken Türkiye’de 3 gençten 1’i işsiz durumda” dedi.

Bahçeşehir Ünivesitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’ne göre Ağustos 2019’da kadın iş gücünde ve kadın istihdamında artış var

Öte yandan Bahçeşehir Ünivesitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’ne göre, Ağustos 2019 döneminde kadın işgücünde 66 binlik artış gözlemlenirken kadın istihdamı 25 bin arttı. Buna karşılık erkek işgücün 30 bin istihdamının ise 36 bin azaldığı gözlemlendi. Erkek istihdamındaki 12 dönemlik toplam kayıp 705 bine ulaştı. Son bir yılda erkek işgücü 2 bin azalırken kadın işgücü 292 bin arttı.