Türkiye'de özellikle son yıllarda üretimi artan lavanta, kozmetikten temizlik sektörüne, sağlıktan sanayiye kadar geniş bir alanda kullanılıyor. Göz kamaştıran mor rengiyle ilgi çeken lavanta tarlalarını fon yapan fotoğraf tutkunları ve turistler en güzel kareleri yakalamak için lavantaların arasına dalıyorlar. Tıbbi ve aromatik bitki yetiştiren çiftçilere çeşitli destekler veren Tarım ve Orman Bakanlığı, lavanta üretimi de destekliyor. Orman Genel Müdürlüğü de köylülere lavanta ekimi konusunda destek sağlıyor. Ayrıca hazine arazileri de rayiç bedelinin binde biri olarak belirlenecek kira karşılığında tıbbi ve aromatik bitkiler üreten çiftçilere Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından kiraya veriliyor. Bu da lavanta yetiştiriciliğini cazip hale getiriyor. Lavanta çiçeğinden dönüm başına 150 ila 400 kg arasında lavanta yağı çıkarılabiliyor. Üreticiler, yaş lavantanın yanı sıra kurutulmuş lavanta satışından da kazanç elde edebiliyor. TÜİK kayıtlarına göre ülkemizde lavanta üretimi 2018 yılında 8 bin 700 dönüm alanda yapılırken, geçen sene üretim alanları 10 bin dönümü geçti. İlk dikim esnasında verilen can suyu haricinde su istemeyen lavanta, üreticilerimizin kullanımını terk ettiği veya uzun süredir kullanılmayan susuz veya sulama imkanı kısıtlı, eğimli, toprak yapısı iyi olmayan hatta hiçbir şey yetiştirilemeyen kıraç arazilerde bile çok iyi sonuç verebiliyor. Engebeli, kullanılmayan, kırsal ve parçalı tarım arazilerinde yetiştirilerek milli ekonomiye ekstra gelir getiriyor. Uçucu yağı, en fazla kozmetik ve parfüm sanayinde kullanılan lavanta, bunun yanında güzel kokusu nedeniyle sabun ve diğer endüstri kollarında, ilaç sanayinde ve ağrı kesici, sakinleştirici, uykusuzluk giderici özellikleriyle de aromaterapide kullanılabiliyor. Lavanta ayrıca çiçeklerinin sedatif etkisinden dolayı çay şeklinde de kullanılabiliyor. Lavantanın aynı zamanda görsellik oluşturan görüntüleri de turizmde katma değer yaratıyor. Diğer yandan lavanta bahçeleri sayesinde lavanta balı üretebiliyor.

Faydaları saymakla bitmiyor

Ağrı kesici özelliği olan lavanta, yüzyıllar öncesinde bugüne, bitkisel tedavi yöntemlerinde tercih ediliyor. Osmanlı zamanında, savaşlarda her askerin cebine yerleştirilen lavantalar, sakinleştirici özellikleriyle de ön plana çıkıyorlar. Araştırmalara konu olmuş ve en çok bilinen faydası, sakinleştirici özelliğinin olmasıdır. Lavanta, depresyon sorununu çözmek konusunda oldukça başarılı bir bitkidir. Sinir hücrelerini yenileyici özelliğinden dolayı, stres gibi temel sorunlarını ortadan kaldırabiliyor. Beyinde meydana gelmiş çeşitli hasarlar ve uzun düşünceler, uykusuzluk sorununun temel nedenleri arasında bulunur. Uyumadan önce, lavanta yağının boyun ve bilek bölgelerine sürülmesi, uyku sorunlarını çözmede yardımcı olabilir. Lavanta ile elde edilen çay, üst solunum yollarında meydana gelen iltihaplanmaların, vücuttan atılmasına yardımcıdır. Yutma zorluğu ve boğaz şişkinliği olan kişilerin kullanması durumunda, bu sorunlarından kurtulmaları mümkün olabilir. Kozmetik ürünlere karşı alerji duyanlar, dilerlerse lavanta kullanıp doğal parfümler elde edebilirler. Güneş yanıklarının izini giderici özellikleri olan lavanta, aynı anda dudak koruyucu görevi görebilir. Dudakların çatlamasına ve kurumasına izin vermez, nemlendirici etki yapar.

Bir çok hastalığa iyi geliyor

Alternatif tıp alanında da sıklıkla kullanılan Lavantanın, çok sayıda hastalığa karşı iyi geldiği biliniyor. Birçok faydası bilinen lavanta, hemen her sektörde fayda sağlamak için kullanılabilir. Lavantanın iyi geldiği onlarca sorun bulunuyor. Lavanta yağıyla, kas ağrısı yaşanan bölgeye masaj yapılırsa, ağrı düzeyi minimum seviyeye iner. Protein açısından kaslara destek olan lavanta, kas ödemlerinin atılmasına destek olur. Lavanta antioksidan açısından oldukça iyidir. Bu nedenle, vücutta yer alan hücrelerin idrar yolu ile atılmasına yardımcı görev görür. Böbrek bölgesine taş oluşumunun önüne geçer. Lavantanın önemli özelliklerinden biri hoş koku sağlıyor olmasıdır. Lavanta kokusu olan yerlerde stres ve sinirlilik durumu daha az görülür. Araştırmalar sinirleri yatıştırıcı özelliğinden dolayı, kokusundan faydalanmanın önemli olduğunu gösteriyor. Lavantanın, halk arasında bilinen faydaları belirtildiği gibidir. Bunun haricinde, lavantanın çok az bilinen faydalarının olduğunu belirtmek gerekiyor. Banyo yapılan suya birkaç damla lavanta yağı eklenirse, saç sağlığını korumanın yanında, vücudun genelinde rahatlama sağlayabilir. Saç ve kirpiklerde meydana gelen parazitler, önemli sorunlara neden olurlar. Kıl dökülmelerinden, kırılmalarına kadar çok sayıda zararları bulunur. Lavanta ile kirpik ve saçlar temizlenirse, buralarda parazit oluşumu düşük düzeye inebilir. Lavantanın ödem attırıcı özelliği bulunur. Vücudun herhangi bir bölgesinde meydana gelen ödemlerin atılması için lavanta yağı ödem bölgesine sürülebilir. Lavanta çayı içilerek, vücudun genelinde var olan ödemin atılması sağlanabilir.

Kullanım alanı çok geniş

Lavanta, pek çok alanda kullanılıyor. Kozmetik alanda özellikle hoş kokusu nedeniyle kullanılan lavanta bunun yanında bitkisel ilaç yapımlarında tercih edilebilir. Lavantanın yaprakları kurutulup, sıcak suya eklenerek çayı yapılabilir. Çayının yapılması için kuru lavantalar kaynar suda 10 dakika kadar demlendirilir. Demleme sonrasında süzülerek çay içilebilir duruma getirilebilir. Lavanta sadece içilerek tüketilmez. Lavanta yağ haline getirilerek vücut üzerinde kullanılabilir. Yağ haline getirilen lavanta genellikle vücudun dış kısmında rahatlatıcı özelliği dolayısıyla kullanılabilir. Saç ve kirpik tedavileri, yağ haline getirilen lavantanın kullanım alanları arasında yer alır. Lavanta bunların dışında, parfüm üretiminde kullanılır. Oda spreyleri ve kişisel bakım ürünlerinin yapılmasına tercih edilebilir.

Yorgunluğa şifa lavanta çayı

Lavanta çayı, lavantanın çiçeklerinin bir süre kurutulduktan sonra, üzerine sıcak su eklenerek elde edilebilir. Lavanta çayı, birçok alanda rahatsızlıklar için tüketilebilir. Lavanta çayı tüketmeden önce nasıl yapıldığı bilinmelidir. İlk olarak bir bardak için bir yemek kaşığı lavanta hazırlanır. Hazırlanan su kaynatıldıktan sonra, lavanta eklenir ve 5-10 dakika kadar demlenmesi beklenir. Lavanta çayı güçlü etkileri olduğundan, kronik rahatsızlığı olanların tüketilmesi önerilmez. Lavanta çayı; genel olarak yorgunluğa şifa olarak adlandırılır. Yorgunluk dönemlerinde lavanta çayı içilebilir. İçerisinde sakinleştirici maddeler barındırdığından, yoğun iş temposu döneminde tüketilebilir. Lavanta enerji verici etkiye sahip değildir. Daha çok yatıştırarak, yorgunluğu giderici etkiler yapar. Lavanta çayını tüketmeden önce uzmanlara bilgi vermeniz, sağlığının için önemlidir.

Lavanta turizmi katkı sağlıyor

Afşin'de 380 dekarlık alana kurulan, güzel görüntüsü ve hoş kokusuyla insanları kendisine çeken Rabia Parkı'ndaki lavanta tarlası, ziyaretçilerinin ilgisini çekiyor. Evlenecek çiftler, mezun olan öğrenciler, doğum günlerini kutlayanlar ve hatıra fotoğrafı çektirmek isteyenler hasat öncesi lavanta tarlalarına koşuyor. Çevre il ve ilçelere fide üreticisi konumuna gelen Afşin'deki lavanta sahasında oluşturulan tesiste belediye, lavantalardan "Efsus" markasıyla 11 çeşit kozmetik ürün de üretti. Hem Eshab-ı Kehf Külliyesi hem de lavanta tarlalarıyla ilçede ekonomik gelirin yanında turizm için çekim alanı oluşturulması hedefleniyor. Lavanta ve işlenmiş lavanta yağı önemli bir gelir kaynağı oluyor. Aromatik ve uçucu yağlar üretiminde hem Afşin ilçesi hem de Kahramanmaraş yeni bir sektör kazanıyor. Lavanta turizmi ise ekonomiye katma değer sağlıyor.