Atamızın 10 Kasım 1938 tarihinde vefatı  Türkiye'de ve dünyada büyük yankı bulmuş,yeri doldurulamayacak bir liderin bundan sonra devrimleriyle, ilkeleriyle, ve eserleriyle yaşatılacağı yeni bir dönemin başlayacaktır.

       Atatürk'ün ölümü iç ve dış basında, dünnyada büyük yankı bulmuş,gündemme oturmuştur.Bugün cumhuriyetimizin kurucusu, Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün sonsuzluğa uğurlanışının 79. yılı... O'nu saygıyla, sevgiyle ve büyük bir özlemle anıyoruz. 10 Kasım 1938, Atatürk'ün ölümü sonrası çıkan gazetelerin ilk sayfalarını sizler için derledik.

Gazeteci Zekeriya Sertel, Tan Gazetesi’nin ilk sayfasında şöyle yazdı: “Ölüm denilen zalim kuvvet içimizden en büyüğümüzü, en çok sevdiğimizi de aldı.”

ulus Gazetesi o gün “Kurtarıcını ve en büyük evladını kaybettin. Türk milleti sen sağ ol!” manşetiyle çıktı.

Mustafa Kemal Atatürk’ü bir kahraman olarak adlandıran Son Posta, dünya durdukça O’nun içimizde yaşayacağını söyledi.

Akşam Gazetesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümünü “Bütün memleket matem içinde. Atatürk bu sabah dokuzu beş geçe gözlerini dünyaya kapadı” diyerek duyurdu.

Cumhuriyet Gazetesi o gün “Büyük milli matemimiz” manşetini attı.

                       Dış basında Ata'nın vefatının yankılarını kısaca ele alalım:

          AMERİKA

"     Asker-devlet adamı, çağımızın en büyük liderlerinden biri idi.Kendisi, Türkiye’ nin, dünyanın en ileri memleketleri arasında hak ettiği yeri almasını sağlamıştır. Keza O, Türklere, bir milletin büyüklüğünün temel taşını teşkil eden, kendine güvenme ve dayanma duygusunu vermiştir".

      General Mc ARTHUR

     "Sovyet Rusya Hariciye Nazırı Litvinof ile görüşürken kendisine onun fikrince bütün Avrupa’ nın en kıymetli ve en ziyade dikkate değer devlet adamının kim olduğunu sordum. Bana Avrupa’ nın en kıymetli devlet adamının Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal olduğunu söyledi."

      Franklin D. ROOSEVELT A.B.D. Başkanı

         İNGİLTERE

      "İngiltere önce, cesur ve asil bir düşman, sonra da sadık bir dost olarak tanıdığı büyük adamı selamlamaktadır."

     Sunday Times

      "Savaş Türkiye’ yi kurtaran, Savaştan sonra da Türk Milletini yeniden dirilten Atatürk’ ün ölümü, yalnız yurdu için değil, Avrupa için de büyük kayıptır. Her sınıf halkın O’ nun ardından döktükleri içten gözyaşları bu büyük kahraman ve modern Türkiye’nin Ata’ sına değer bir görünümden başka bir şey değildir."

Times dergisine konuşan Churchill “Dünya daha O’na muhtaçtı.’’ diyerek Atatürk’ün dünya barışına yaptığı katkıları dile getirmiştir.

 Winston CHURCHILL İngiltere başbakanı 

      ALMANYA

      "O kişisel kazanç ve ün peşinde koşan basit bir diktatör değil, gelecek kuşaklar için sağlam temeller atmaya uğraşan bir kahramandı."

      Prof. Walter L. WRIHT Jr.

       "Istırap çeken dünyada barış ve esenliği yeniden kurmak ve insanlığın yalnız maddi değil, manevi gelişmesini sağlamak isteyenler Atatürk’ ün iman verici ve yön göstericiliğinden örnek ve kuvvet alsınlar".

      Profesör Herbert MELZIG(Tarihçi)

      "Kendisinin tarihi büyüklüğü, eseri olan yeni Türkiye’ ye bakılarak bu günden ölçülebilir. Çelik gibi azim ve gayreti, uzağı gören akıl ve hikmetle birleşmiş olan bu gerçek halk önderi ve devlet adamı; Anadolu dağlarının en uzak ve ıssız köşesindeki köylere bile başka bir ruh aşılamıştır."

     Illustrierte Dergisi

      FRANSA

      Yeni Türk Devleti ile Ankara Antlaşması’ nın imzalanması nedeniyle; “Bizi arkadan vurdu, dağ başındaki haydutlarla, Mustafa Kemallerle anlaştı” diyenlere Fransız Başbakanının Mecliste verdiği cevap:

      "Dağ başındaki haydutlar diye isimlendirdiğiniz kahraman Mustafa Kemal ve O’ nun tüm askerleri burada olsalardı teker teker hepsinin heykellerini dikerdik. Böylesine kahraman bir antlaşma imzalamaktan gurur duyuyorum."

     Fransız Başbakanı BRIAND

     Atatürk'ün ölümü yurt dışında olduğu kadar, yurt içinde de büyük yankı bulmuş ve Atanın ölümüyle ilgili yorumlar yapılmıştır.

Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümünün ardından söylenen sözler

Türkiye tarihi bugün her zamandan çok Batı ve Avrupa tarihinden ayrılmaz bir haldedir. Ve Atatürk'ün bu yöndeki gayretleri sonuçsuz kalmamıştır. Memleketlerimiz arasındaki yüzyılları aşan dostluk bu gelişmenin temel öğelerinden biridir. 
Charles De GAULLE - Fransa 

O Türkiye'nin önceki kuşaklarından hiç birine nasip olmayan özgürlük ve güven dolu bir hayat sagladı. BaşarılarıTürkiye'nin Avrupa devleti olmasını sağladı yakın doğunun tarihini değiştirdi. 
Times Gazetesi - Birleşik Krallık

Bu günün Türkleri yüzyıllar önce Avrupa’yı titreten canlı millet durumuna erişmiştir. Ve bu akşam O büyük ölünün başında bekleyen Türkiye güçlü ve dipdiri Türkiye'dir. 
Pierre Dominique (Fransiz Gazeteci) 

Akıllı ve barışçı yöntemlerle gerçekleştirdiği eseri halkların tarihinde izlerini bırakacaktır. 
Albert LEBRUN - Fransız Cumhurbaskanı 

İnsanlığın bütün belirtileri O'nda kendini hemen gösteriyor. 
Noelle Gazetesi - Fransa 

Çok büyük bir adamdı... bir siyasi dahiydi. 
Fransiz Excelsior Gazetesi 

Dünyanın çağdaş en büyük kişilerinden biri. 
Le Jour-Echo de Paris 

Atatürk'un yurt kurtarıcı olduğunu milletlerin en vefalısı olan Türkler asla unutmayacaklardır. 
Noell Roger Gazetesi - Fransa 

Yeni Türk Devleti ile Ankara Andlaşması'nın imzalanması nedeniyle; "Bizi arkadan vurdu dağ başındaki haydutlarlaMustafa Kemallerle anlaştı" diyenlere Fransız Başbakanının Mecliste verdiği cevap: 
"Dağ başındaki haydutlar diye isimlendirdiğiniz kahraman Mustafa Kemal ve O'nun tüm askerleri burada olsalardıteker teker hepsinin heykellerini dikerdik. Böylesine kahraman bir antlaşma imzalamaktan gurur duyuyorum. 
Fransız Basbakanı BRIAND (1921) 

Kemal Atatürk'ün karakterinin bir cephesini göstermek itibariyle bir noktayı hatırlatmak isterim. Bize savaşlarından birini anlatıyordu. Birdenbire durdu: "Görüyorsunuz ya" dedi. "Birçok zaferler kazandım. Fakat bunların en büyüğünden sonra bile her akşam savaş alanlarında ölen bütün askerleri düşünerek içimde derin bir keder duyuyorum." Cesaret ve zekasından başka yüreği bu kadar yüce olan böyle bir şef'in yurdu için mucizeler yaratmış olmasına şaşılabilir mi?... 
George BENNES - Vu Gazetesi- Fransa (1938) 

O büyük insan yalnız Türkiye için değil bütün doğu milletleri için de en büyük önderdi. 
Emanullah HAN - Afgan Kralı

Mustafa Kemal yeni Türkiye'nin kalbidir. Eski yıpranmış bir toplumdan yep yeni güçlü bir millet yaratmış essiz kişiliğiyle kendini herkese saydırmış enerjisiyle herkesi kendine inandırmıştır. 
Ma Shao-Cheng (Çinli Yazar) 

Atatürk yalnız Türk Milleti'nin değil özgürlüğü uğruna savaşan bütün milletlerin önderiydi. O'nun direktifleri altında siz bağımsızlığınıza kavuştunuz. Biz de o yoldan yürüyerek özgürlüğümüze kavuştuk. 
Bayan Sucheta KRIPALANI - Hint Parlamento Heyeti Başkanı

     Ulus gazetesinde 12 Kasım 1938’de çıkan bir yazıda:

      “Atatürk’ün hatırası, teselli bulmaz acılarla dolu olan kalbimizin aziz timsalidir. Kadir bilen ve büyük evlat yetiştiren milletimizin yüreğinde, Kemal Atatürk adı, sevgi ve hürmet içinde ebedi olarak yaşayacaktır.’’

      Mareşal Fevzi Çakmak Paşa:

        “Mustafa Kemal Atatürk, her zaman nerede durulacağını bilmiştir. Bu, O’nun pek hayran olduğum meziyetlerinden biriydi. Daima ilerisini düşünmek, daima dikkat, O’nun memleket yolundaki işlerinde hâkim olmuştur.’’ 

     Fethi Bolayır:

      "Türkiye’de çağdaş düşüncenin ve demokratik düzenin temellerinin atılmasının baş mimarı ve öz sahibi Atatürk’tür.” ifadeleri ile Atatürk’ün inkılâpçı özelliğini anlatmıştır".

     Ahmet Emin Yalman:

     “Atatürk, zamanın hatırasını gevşetmediği, unutturmadığı ilk büyük şahsiyettir. Birbirinin ardından geçen yıllar O’nu bizden uzaklaştırmıyor, bir kat daha kendisine yaklaştırıyor. O’nun en üstün ve temiz bir vatanseverlikten şaşmayan önderliğinin özlemini çekiyoruz.” 

     Hüseyin cahit Yalçın:

      -“Atatürk’ün en başarılı işlerinden biri de gençlikte yarattığı duygu ve heyecandır. Gençliği güçlü bir inanç ve ideal ile canlı bir duruma getirmek ve bir gün kendilerine bırakılacak yüksek görevleri gerçekleştirebilecek kudret ve yeteneklerle kuvvetlendirmek yolunu en iyi Atatürk bildi ve buldu.”

    Falihh Rıfkı Atay:

    -“Onsuz...fakat ona bin kere verdiğimiz bir tek namus sözüyle kaldık: Eserini ve davasını korumak ve yükseltmek... Bizler için hayatın manası varsa, bu yemini yerine getirmek için yaşamaktır.”

    Orhan Seyfi Orhan:

     -“Atatürk düşünceleriyle bitmeyen insandır.”

      Yunus Nabi Nayır:

     "Genç, ihtiyar herkes ölür. Ama Atatürk’ün bu ulusa aşıladığı kalkınma ve yükselme inancı asla ölmez.”

      Atatürk'ün vefatı sonrası gerek iç basında, gerekse dış basında Atatürk'le ilgili binlerce yorum ve görüş beyan edilmiş, ulu önderin eserleri, mücadele azmi , büyük siyaset ve devlet adamlığı dile getirilmiştir.

     Bu ülkeyi yoktan var eden," Osmanlının küllerinden " yeniden yaratan Mustafa Kemal Atatürk'ümüzü 79. Ölüm yıl dönümünde rahmetle ve minnnetle anıyoruz.