İSTANBUL

Savaş halinin hüküm sürdüğü ülkelerde çocuklar doğrudan saldırılara maruz kalmış, kalkan olarak kullanılmış, öldürülmüş, sakat bırakılmış ya da savaşa dâhil edilmiştir. Tecavüz, zorla evlendirme ve kaçırma gibi fiiller Suriye ve Yemen'den Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Nijerya, Güney Sudan ve Myanmar'a kadar pek çok yerde çatışmalarda uygulanan standart taktikler haline gelmiştir.

2018 YILINA GÖZ ATILDIĞINDA:

► Afganistan'da, şiddet ve kan artık gündelik hale gelmiştir. 2018 yılının ilk dokuz ayı içinde, 2017 yılındakilerin tamamına eşit olmak üzere, yaklaşık 5.000 çocuk öldürülmüş ya da yaralanmıştır ve savaştan kalan patlayıcı mühimmat yüzünden meydana gelen sivil ölümlerin yüzde 89'unu çocuklar oluşturmaktadır.

► Kamerun'da ülkenin kuzeybatı ve güneybatı bölgelerinde tırmanan şiddet sonucunda okullar, öğrenciler ve öğretmenler sık sık saldırılara maruz kalmaktadır. Kasım ayında aralarında çok sayıda çocuk olmak üzere 80'den fazla insan ülkenin kuzeybatısındaki Nkwen'de bir okuldan kaçırılmış, birkaç gün sonra serbest bırakılmıştır. Bu yörelerde 93 köyün kısmen ya da tamamen yakıldığı bilgileri gelmektedir ve çok sayıda çocuk aşırı şiddete tanık olmaktadır.

► Orta Afrika Cumhuriyeti'nde, çatışmaların dramatik biçimde tırmanmasıyla şiddet ülkenin büyük bölümünde hüküm sürmektedir ve her üç çocuktan ikisi insani yardıma muhtaç durumdadır.

► Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde, Büyük Kasai bölgesi ile Tanganyika'nın doğu illeri Güney Kivu, Nord Kivu ve Ituri'de etnik gruplar arasındaki şiddet ve güvenlik güçleri ile silahlı gruplar/milisler arasındaki çatışmalar çocuklar üzerinde yıkıcı etkiler yaratmıştır. Sürmekte olan Ebola salgınına karşı mücadele ülkenin doğusundaki şiddet ve istikrarsızlık yüzünden ciddi biçimde sekteye uğramıştır. Bunlara ek olarak tahminen 4,2 milyon çocuk ileri derecede akut malnütrisyon (SAM) riski altındadır. Silahlı grupların çocukları zorla kendilerine katmaları ve cinsel istismar dâhil olmak üzere çocuk hakları ihlalleri durumu daha da ağırlaştırmaktadır.

► Irak'ta çatışmaların büyük ölçüde yatışmış olmasına rağmen okula gittikleri kamyonun saldırıya uğraması üzerine Kasım ayında ülkenin kuzeyinde dört çocuk yaşamını yitirdi. Daha önce ağır şiddet olaylarının yaşandığı yörelerdeki evlerine dönen aileler ve çocuklar patlamamış mühimmatın oluşturduğu tehlikeyle yüz yüze. Binlerce aile yerinden olmuş durumdadır ve şimdi bir de ağır kış koşulları ve sellerden zarar görmektedir.

► Çad Gölü havzasında sürüp giden çatışmalar, insanların yerlerinden olmaları, okullara, öğretmenlere ve eğitim tesislerine yönelik saldırılar 3,5 milyon çocuğun eğitimini riske sokmaktadır. Bugün kuzeydoğu Nijerya'da, Çad'ın göl bölgesinde, Kamerun'un en kuzeyinde ve Nijer'in Diffa yöresinde en az 1.041 okul şiddet, saldırı korkusu ve huzursuzluk gibi nedenlerden dolayı ya kapalıdır ya da çalışamaz haldedir. Durumdan hemen hemen 445.000 çocuk etkilenmektedir.

► Mali, Burkina Faso ve Nijer arasındaki sınır bölgesinde yükselen şiddet nedeniyle 1.478 okul kapanmak zorunda kaldı.

► Myanmar'da BM, kuzeydeki Rakhine Eyaletinde kalan Arakanlıların (Rohingyalıların) haklarına yönelik ihlallerin sürdüğüne ilişkin bildirimler almaya devam etmektedir. Bu ihlaller arasında cinayet, kaybedilme ve keyfi tutuklamalar gibi olaylar yer almaktadır. Ayrıca hareket özgürlüğüne ciddi kısıtlamalar getirilmiştir ve Rakhine Eyaletinde eğitim ve sağlık hizmetlerine erişime engeller getirilmektedir. Çocukların kaliteli eğitime ve diğer temel hizmetlere erişimimin sağlanması Arakanlı çocuklardan bir ‘kayıp kuşak' oluşmasını önleyebilecektir; aksi halde bu çocuklar topluma katkıda bulunmalarını sağlayacak becerilerden yoksun kalacaktır.

► Kuzeydoğu Nijerya'da Boko Haram çeteleri dâhil silahlı gruplar kız çocukları hedef almayı sürdürmektedir. Kız çocuklara tecavüz edilmekte, savaşanların karıları yapılmakta ya da "canlı bomba" olarak kullanılmaktadır. Şubat ayında bir grup Yobe eyaletinde Dapchi'de bulunan bir teknik okuldan 110 kızla bir erkek çocuğu kaçırmıştır. çocukların çoğu şimdi serbest bırakılmış olsa bile beş kız çocuk ölmüştür ve biri de köle olarak grubun elinde bulunmaktadır.

► Filistin'de bu yıl 50'den fazla çocuk öldürülmüş, yüzlercesi de yaralanmıştır. Bu olayların çoğu Gazze'de giderek kötüleşen yaşam koşullarına yönelik protestolar sırasında meydana gelmiştir. Filistin ve İsrail'deki çocuklar korku ve travmayla yüz yüzedir.

► Güney Sudan'da ardı arkası kesilmeyen çatışmalarla birlikte tarımdaki ölü sezon yüzünden 6,1 milyon insan açlık tehdidi altındadır. Yağışlı mevsimin gelmesine rağmen nüfusun yüzde 43'ünün gıda güvenliği yoktur. Barış anlaşmasının yenileneceği vaadi çocuklar için bir umut ışığı sayılsa bile kadınları ve çocukları hedef alan aşırı şiddet sürmektedir.  Son olarak Bentiu'da 150'den fazla kadının ve kız çocuğun dehşet verici cinsel saldırılara maruz kaldığı bildirilmektedir.  

► Somali'de yılın ilk dokuz ayında 1.800'den fazla çocuk çatışan taraflara dâhil edildi ve 1.278 çocuk da kaçırıldı.  

► Suriye'de BM tarafından doğrulanan bilgilere göre Ocak ile Eylül ayları arasında 870 çocuk öldürülmüştür. Bu sayı, çatışmaların başladığı 2011 yılından bu yana  herhangi bir yılın ilk dokuz ayında görülenden daha yüksektir. Saldırılar yıl boyu sürmüştür ve Kasım ayında ülkenin doğusundaki Al Shafa'da 30 çocuk öldürülmüştür.

► Ukrayna'nın doğusunda dört yıl süren çatışmalar eğitim sistemine büyük darbe vurmuş, yüzlerce okul zarar görmüş, 700 bin çocuk çatışmaların ortasında, patlamamış mühimmatın oluşturduğu tehlikelerle dolu ortamlarda öğrenimlerine devam etmek zorunda kalmıştır. Hükümetin denetimi altında olan ve olmayan alanlar arasında kalan, bombaların ve aşırı düzeyde maden kirliliğinin ölümcül bir tehdit oluşturduğu 20 km'lik "temas hattında" yaşayan 400 bin çocuğun durumu özellikle ağırdır.

► Ve Yemen'de BM tarafından doğrulanan bilgilere göre 1.427 çocuk saldırılarda yaşamını yitirmiş ya da yaralanmıştır. Bu saldırılara Sa'ada'daki bir okul otobüsüne yönelik vicdansızca saldırı da yer almaktadır. Okullar ve hastaneler sık sık saldırıya uğramakta ya da askeri amaçlarla kullanılmakta, çocukların eğitim ve sağlık hakları dikkate alınmamaktadır. Bu durum, esasen her 10 dakikada bir çocuğun önlenebilir hastalıklar yüzünden öldüğü, 400 bin çocuğun da ileri derecede akut malnütrisyona maruz kaldığı bir ülkede krizi daha da tırmandırmaktadır.