7. Buharlı Otomobil
Isı enerjisiyle çalışan ve
aldığı enerjiyi mekaniğe
dönüşten bir araç olarak es-
kiden kullanılan buharlı oto-
mobillerin kullanımına ait ilk
deneme 1769 senesinde
Fransız mühendis Nicolas
Cugnot tarafından gerçek-
leştirilmiştir. Üç tekerlekli bir
düzeneğe yerleştirilen küçük
boyutlarda iki kazanla hareket kabiliyeti oluşturulmak istenmiş, fakat buharlaşan suyu yenileme özelliğine sahip sistemin eksikliği anlamıştır. Daha sonraki senel- erde William Murdock adlı mühendisin yüksek basınçlı bir kazanla yaptığı tasarımda çift etkili Watt makinesi kullanılması düşünülmüş ve araca itme kuvveti kazandırılmıştır. İngiltere’de 1860 yılında yol yapım çalışmaları için
“Lokomobil” adı verilen lokomotif özelliğindeki silindir araçlar buhar enerjisiyle harekete geçirilmiştir. Lon- dra’da 20. yüzyılın başlarında özellikle buharlı oto- büsler kullanılmaktaydı. Fakat otomobillere uygulanmak istenen bu sistem teknik açıdan pek çok sorunla karşı karşıya kalmıştır.
8. Balon
Motorlu araç kullanımının uçuşlarda gerçekleşmediği ve icatların oluşmasından evvel bu konuya dair ön hazırlık imkanı veren balonlar, Helyum ve Hidrojen ga- zlarıyla veya ısıtılmış bir hava ile hareket kabiliyetine sahip bir ulaşım aracıdır. Sepetli bir hava taşıtı olarak geliştirilen balonların kullanımında temel prensip, balo- nun kapladığı alanın hacminin, kendi ağırlığına eşit ol- masıdır. Bu sayede uçuş kabiliyetini de yükseltmektedir. Balonun içindeki havanın arttırılması veya azaltılması yoluyla iniş ve yükseliş durumları ayarlanabilmektedir. Ulaşım aracı olarak yatay mesafe şansı için kontrol yetkinliği düşük olan balonların geliştirilmiş modeli olarak zeplinler üretilmiştir. Güdümlü bir balon olan zeplin, motora sahip ve havada yön tayinini yapabilecek kumanda sistemine sahiptir. Balonla yapılan ilk uçuş, Montgoler Kardeşler vasıtasıyla 19 Eylül 1783 senesinde bir horoz bir ördek ve bir koyunla Paris’te gerçekleşmiş ve gösteri izdiham yaratmıştır. Sıcak hava balonunu kullanan ilk pilot Jean François de Rozer’dir. Zeplin’in mucidi ise Alman mühendis Ferdinand Von Zeppelin’dir.
9. Kürekli Gemi - Kadırga
Çektiri tipi kürekli bir eski zaman aracı olan kadırgalar, zaman olarak ilk 8. yüzyılda Akdeniz üzerinde kullanıl- maya başlanmış savaş gemisi niteliğinde görev yapan bir ulaşım aracı olarak bilinir. Kürek ve yüksek yelken- lerin bulunduğu direklerle hareket ve hız kazanma özelliği olan kadırgalar, 17.yüzyıla kadar yaygın kul- lanım alanı bulmuş eski ulaşım aracıdır. Antik çağlar- dan beri gemi yapımlarında tercih edilen model olan çektiri tipi bu araçlar, deniz savaşlarında Venedikliler, Cenevizliler tarafından da sıklıkla kullanılmıştır. Osmanlı döneminde ise donanmanın oluşturulduğu dönemlerde küçük çektiri tipi gemiler yapılmaya başlanmıştır. Bu tip küçük yapılı gemiye “Karamürsel Gemisi” adı verilmiştir. Bu
gemilerin Marmara ve İstanbul Boğazı üzerinde nakliye amaçlı da kullanıldığı belirtilmiştir.
10. Troleybüs
Gücünü yol üzerinde yer almış olan elektrik hattından sağlayan eski zaman araçlarından biri de “Troleybüs”tür. Tramvaylar gibi olmayıp lastik tekerlek kullanımı söz konusu olan bu araçlar, otobüs görünümüne sahiptir. Günümüzün metrobüs araçlarına ilham veren bir tasarım olan troleybüs ilk olarak 29 Nisan 1882 senesinde Berlin’de sisteme oturtulmuş ve “Elektromote” adıyla kullanıma girmiştir. Ülkemizde ilk olarak 1947 senesinde troleybüs şe- bekesi Ankara’da kurulmuştur. İstanbul ve diğer şe- hirlerde hizmete açılması ise 27 Mayıs 1961 senesinden sonra gerçekleşmiştir. Çift elektrik hattıyla güç alınması için planlanan hat döşenmesi Eminönü- Topkapı hattında yapılmıştır. Traği engellediği düşüncesiyle araçların işletilmesi 16 Temmuz 1984 yılında durdurulmuştur.
