Dünyanın gözü önünde yaşanan bu trajedinin en hüzün dolu sayfaları ise Bosna Hersek’in Srebrenitsa kasabasında yaşanacaktı. Srebrenitsa'nın 11 Temmuz 1995'te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince işgal edilmesinin ardından BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edildiler.

Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık bölgede, fabrikalarda ve depolarda katletti. Katliamda katledilenler ise toplu mezarlara gömüldü.

Avrupa’da 2.Dünya Savaşından sonra yaşanan en büyük katliamın ardından 2007 ‘de Hollanda'nın Lahey kentideki Uluslararası Adalet Divanı, 2007'deki kararında, Srebrenitsa ve civarında yaşananları "soykırım" olarak nitelendirdi. Katliamın baş aktörlerinden Sırp komutan Ratko Mladic, Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi (ICTY)'deki davada, aralarında Srebrenitsa soykırımının da bulunduğu birçok suçtan müebbet hapse mahkum edildi.

Aynı mahkeme, 2016'da sonuca bağladığı davada, 'Bosna kasabı' olarak bilinen Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karadzic'e Srebrenitsa soykırımı dahil 10 ayrı suçtan 40 yıl hapis cezası verdi. Mahkeme ayrıca, Srebrenitsa soykırımındaki suçları nedeniyle eski Sırp general Radislav Krstic'i 35 yıl, Vidoje Blagojevic'i 15 yıl, Vujadin Popovic ve Ljubisa Beara'yı ömür boyu, Drago Nikolic'i 35 yıl, Ljubomir Borovcanin'i 17 yıl, Vinko Pandurevic'i 13 yıl, Radivoje Miletic'i 19 yıl, Milan Gvero'yu 5 yıl hapse mahkum etti.

Farklı mahkemelerde görülen Srebrenitsa davalarında çok sayıda sorumlu ise çeşitli sürelerde hapis cezası aldılar.

Yaşanan acılar hiçbir zaman unutulmadı. Katliamın yıldönümlerinde Bosna-Hersek başta olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde anma etkinlikleri düzenlenirken; kayıpları bulmak için başlatılan çalışmalarda toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin ardından her yıl 11 Temmuz'da Potoçari Anıt Mezarlığı'nda düzenlenen törenle toprağa veriliyor.

25 Bosna derneği tarafından kaleme alınan ortak bildiri okundu

Srebrenitsa katliamının gerçekleşmesinin 25. yıl dönümünde Kartal’da anlamlı bir anma töreni düzenlendi. Kartal Belediyesi tarafından yaptırılan Srebrenitsa Boşnak Soykırım Anıtı önünde gerçekleştirilen 25. yıl dönümü anma törenine İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu , Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel, İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekip Avdagiç, Türkiye Bosna Sancak Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Muhammet Sancaktar, Pendik Bosna Sancak Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Erdoğan Erden, CHP Kartal İlçe Başkanı Efendi Argunşah, İYİ Parti Kartal İlçe Başkanı Fuat Onbaşılı, Balkanlar Derneği yönetimi, Atatürkçü Düşünce Derneği Kartal Şubesi yönetimi, meclis üyeleri ve çok sayıda vatandaş katıldı. Pandemi sebebiyle geçtiğimiz yıllara göre farklı bir uygulamaya gidildi. Törene katılan çok sayıda vatandaşın ateşi ölçüldü ve dezenfektan dağıtıldı. Sosyal mesafe kuralına özen gösterildi.

11 Temmuz 1995’te meydana gelen ve 8 bin 372 Boşnak sivilin öldürüldüğü katliamın yıl dönümünde saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan programda, 25 Bosna derneği tarafından kaleme alınan ortak bildirisi okundu.

İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekip Avdagiç “Srebrenitsa katliamımı unutmamak 8372 neden var! “

Törende konuşan ve ailesi de Bosna-Hersek doğumlu olan İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekip Avdagiç; Srebrenitsa katliamında yaşamını yitirenleri saygı ve rahmetle anarak üç yıl boyunca Boşnakların soykırıma maruz kaldığını ifade etti. Başkan Avdagiç; katliamın unutturulmaması gerekliğini söyleyerek unutulmaması için 8 bin 372 neden olduğunu belirtti.

Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel “Bosna’da başka katliamlar da var ancak Srebrenitsa en göz önünde olanı, en can acıtanı. Benzer katliamların bir daha yaşanmaması için yaşanılanların çocuklarımıza, gençlerimize aktarılması gerekiyor. Unutmayalım ve unutturmayalım ki bir daha böyle acılar yaşanmasın.”

Törende konuşan Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel ise, pandemi nedeniyle katılımın sınırlı tutulduğunu ifade ederek Srebrenitsa Boşnak Soykırım Anıtı’nın açılmasının ardından, her yıl binlerce Bosnalının anma törenine katıldığını vurguladı. Başkan Yüksel sözlerini şöyle sürdürdü: “Katliamın ardından yapılan bu anıtın açılışını geçtiğimiz yıllarda benden önce belediye başkanlığı yapan Sayın Altınok Öz başkanımla birlikte yapmıştık. Ben de o dönem başkan yardımcısıydım. O süreçten itibaren her yıl düzenli olarak burada anma törenini gerçekleştiriyoruz. Anıt, yeni soykırımlar yaşanmaması ve yeni nesillere yaşananları hatırlatması açısından önemli. Amacımız bir daha böyle acıların yaşanmaması için yaşananların unutulmamasını sağlamak ve gelecek nesillere aktarmaktır. Bu yıl pandemi nedeniyle sınırlıyız ama geçtiğimiz yıllarda burada binlerce Boşnak kardeşimiz bulunuyordu.

Kartal’da, Pendik’te çok sayıda Bosnalı kardeşimiz yaşıyor, pek çok dernek var. Bosna’da başka katliamlar da var ancak Srebrenitsa en göz önünde olanı, en can acıtanı. Benzer katliamların bir daha yaşanmaması için yaşanılanların çocuklarımıza, gençlerimize aktarılması gerekiyor. Unutmayalım ve unutturmayalım ki bir daha böyle acılar yaşanmasın.”

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu “ Srebrenitsa acısı, hepimizin içinde yer etmiştir. Bu tür acı olaylar, insanlığın utandığı, belki de insan olmaktan utandığı olaylar unutulmamalıdır. Dünyanın neresinde olursa olsun, unutturulmamalıdır. Unutturulduğu taktirde, herhangi bir dönemde, herhangi bir dönemin yöneticileri, başka bir coğrafyada, başka bir katliamı ortaya koyabilir”

Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel’in ardından son sözü alan İstanbul Büyükşehir Belediyesi(İBB)   Başkanı Ekrem İmamoğlu, yaşanan süreci, “Hepimizin gözyaşıyla izlediği bir dönemdi” diye tarifledi. O dönemde tüm ülke olarak katliamı, derin bir acı ve üzüntüyle takip ettiklerini belirten İmamoğlu, “O acı, hepimizin içinde yer etmiştir. Bu tür acı olaylar, insanlığın utandığı, belki de insan olmaktan utandığı olaylar unutulmamalıdır. Dünyanın neresinde olursa olsun, unutturulmamalıdır. Unutturulduğu taktirde, herhangi bir dönemde, herhangi bir dönemin yöneticileri, başka bir coğrafyada, başka bir katliamı ortaya koyabilir” dedi.

İstanbul’da, Balkanlar’dan, özellikle Bosna Hersek’ten göç etmiş yüzbinlerce kişinin yaşadığına dikkat çeken İmamoğlu, şunları söyledi:

“Buradaki derneklerimiz, sivil toplum kuruluşlarının ışığında biz ne yapabiliriz ve bu sürecin her daim zihinlerde taze kalması adına nasıl bir süreç işletebiliriz diye çalışmamız gerekir. İstanbul’un bir başka pozisyonu, gerçekten geniş coğrafyası adına bir merkez olması. O bakımdan bu tür olaylara duyarsız kalamaz, bu tür süreçleri kıyıdan, köşeden izleyemez. Aynı zamanda, nerede olursa olsun, bir sorun var ise, bir sıkıntı var ise -ki özellikle Balkanlar bizim ata diyarımız- o topraklarda var olan her hususa duyarlı olmak zorunluluğumuz vardır. Bu manada bu güzel şehrin şehri emini olarak, mutlaka ve mutlaka Balkanlarla ilgili her zaman hassas olmak, her daim oradaki dostlarımızı, Müslüman kardeşlerimizi ve de kıymetli hemşehrilerimizin yakınlarını, akrabalarını gözetmek, bizim daimi ve esas sorumluluklarımızdan birisidir.”

İstanbul’un demokrasi, özgürlük, barış ve huzur gibi konularda bir köprü oluşturacağı toprakların başında Balkanlar’ın geldiğini vurgulayan Başkan İmamoğlu, “Bugün, bu duygularla buradayım. Gerçekten bu acıyı derinden hissediyorum. O kadim toprakların, bizim ata yadigarı topraklarımız olduğu bilincinde bir kişiyim. Orada yaşayan acıların hiçbir zaman unutulmayacağını da hisseden bir insanım. Bütün bu duygular, sadece soydaşlık ya da aynı dini taşımaktan, aynı inancı taşımaktan mütevellit değildir. Aynı zamanda biz, özellikle Anadolu kültürünün, kucaklaşmanın, önce insan olup, insana saygı duyup, insanı sevmek Yaradan’ı sevmektir duygusuyla oradaki soykırımı hissediyoruz ve hissetmeye devam edeceğiz. Bu katliamın 25’nci yılında bütün şehitleri rahmetle anıyoruz. Ruhları şad olsun. Allah, hiçbir topluma, insanlığa, hiçbir kitleye böyle bir soykırım, böyle bir acı, böyle bir katliam yaşatmasın. Tüm duamız, bütün insanlığa ve dünyayadır. Demokrasi ve özgürlük çığırtkanlığı yapan bir kısım ülkelerin, bu sürece olan duyarsızlığı da dünya tarihine kara leke olarak geçmiştir” diye konuştu.

Anma programı, Kartal Srebrenica Boşnak Soykırımı Anıtı’na, katledilen Boşnak siviller anısına karanfil bırakılmasıyla sonlandı.