Yerli At Irklarımız
Türk yerli atlarının genetik
yapısı: Anadolunun ana göç
yollarının üzerinde olması
ve bu bölgede gerçekleşen
savaşlar önemli derecede
etkilemiştir. Yerli atlar üzerinde
en çok: Arap, Acem,
Trakya, Rus, Çerkez, Macar
ve Moğol atlarının etkileri
goÅNrülmektedir. Türk yerli
atlar: Uzunyayla atı Anadolu
yerli atları (Asil yerli tip,
Çukurova tipi, Arap atının
etkisinde kalmış yerli tip), Ayvacık midillisi, Malakan
atı, Canik atı ve Hınısın Kolu Kısası (Hınıs atı) olarak
sınıflandırılabilir.
(Uzunyayla Atı) Sivas ve Kayseri illerinde uzunyayla
olarak bilinen bölgede yoğun olarak bulunmaktadırlar
Uzunyayla atlarında en sık rastlanan
donların doru, yağız, al ve kır don olduğu belirtilmektedir.
Diğer yerli atlara göre daha kuvvetli ve sağlam
kemik yapısına sahiptir. Cidago yüksekliği ortalama
145,9 cmdir. Baş büyük (koç baş), boyun, sırt ve bel
uzundur. Sağrı kısa ve meyilli olup karın sarkıktır.
Uzunyayla atlarının adımları kısadır. Bu atların arka
bacaklarındaki açıklık ve diklik, dar goÅNğüslülük ve
sarkık karın gibi kusurlarını ortadan kaldırmak için
Nonius ırkı ile melezleme çalışmaları yapılmıştır.
Türk yerli atları içerisinde en iri yapılı olan Uzunyayla
atı, yılkı şeklinde de yetiştirilmektedir. Günümüzde
Uzunyayla atının sayısı oldukça azalmıştır. İri yapılı
olmaları nedeniyle tarımsal faaliyetlerde ve binek atı
olarak kullanılmıştır.
(Ayvacık Midillisi) Çanakkalenin Ayvacık
ilçesinde ve sahil şeridinde bulunmaktadır. Kücük ve
yerden yapılı olup çevre şartlarına ve çalışma
koşullarına oldukça dayanıklıdır. Baş kısa ve kaba,
boyun kısa ve kalın, bel ile sağrı kısa ve yuvarlaktır
(elma sağrı). Cidago yüksekliği 116-120 cm arasında
değişmektedir. Ayvacık midillisinde en yaygın
goÅNrülen don rengi, doru ve kırdır. Binek amaçlı kullanılan
bu atların en belirgin özelliği rahvan yürüyüşe
yatkın olmalarıdır.
(Malakan-Ardahan Atı) Kars ve Ardahan illeri
başta olmak üzere Doğu Anadolu bölgesinde yoğun
olarak bulunmakta ve Ukrayna’dan gelen Malakan
adı verilen göçmenler aracılığıyla Türkiye’ye getirildiği
bilinmektedir. Malakna atının oluşmasında, Rus
Biçuk ırkından köken aldığı, Percheron, Clydesdale
ırklarından da etkilendiği bilinmektedir. Malakan atlarında
vücut geniş ve derin olup kemik yapısı ve tırnaklar
oldukça sağlamdır. Baş iri, boyun kısa ve
kalındır. Bel orta uzunlukta, bacaklar kısa, goÅNğüs
geniş ve derin, sağrı geniş ve meyilli olup çoğunlukla
çift sağrılıdır. Yağız, kır, al ve doru don çok goÅNrülür.
Sakin mizaçlı ve soğuk iklim şartlarına dayanıklıdır.
(Devamı yarın)