Nineler, yengeler, anneler, teyzeler tatlı bir telaşın hengamesi içerisinde domatesleri, biberleri doğramaya başladılar bile. Onların nasıl ve ne kadar uzun uğraşlar sonunda hazırlandığına yakından şahit olabilirsiniz. Hemen hemen her yemeğin içerisinde kullanılan domates salçası veya domates sosu yıkanıp, kesilip, doğranarak hızlıca hazırlanabilirken kırmızı ve yeşil biberler ise marine ediliyor. Fasulye önden yavaş ve tam kıvamında pişiriliyor. Bir grup domates ve biberlerle uğraşırken, evin gelinleri ve kızları  kayısı, çilek, kiraz gibi yaz meyvelerinden reçel hazırlama yarışına giriyorlar. Onların yaptığı reçeller ve marmelatlar kış aylarında sofralara tat katıyor. Kesme, pişirme, soğutma aşamalarından sonra sıra yapılanların kavanozlara doldurulmasına geliyor. Tüm yiyecekler için de tek yapılması gereken hava almayacak şekilde ya da buzdolabında saklamak oluyor.

Konserve için yemek yapmayı bilmeye gerek yok

Hiç yemek yapmayı bilmeyenler bile çok rahatlıkla konserve yapabilir. Bunun için doğrama, çırpma, karıştırma, pişirme, yoğurma gibi basit işleri yapabiliyor olmanız lazım. Öte yandan konserve yapmanın en önemli noktası yavaş karıştırarak pişirmekten geçiyor. Zaten yanınızda usta bir isim varsa, onun yaptıklarına bakarak, ne yapmanız gerektiğini hemen kavrayabilirsiniz. Kış hazırlıkları bu nedenle kuşaktan, kuşağa aktarılan bir bilgi birikimi. Bu bilgiyi ne kadar çok kişiyle paylaşırsanız, onların da zamanla bu işte ustalaşmalarının önü açılmış olacak.

 Derin dondurucudaki ürünlere dikkat

Kış mevsimi iyiden iyiye kendini hissettirmeye başladı. Bu dönemde derin dondurucuda saklayacağımız ürünler soğuk kış aylarında sofranızı kurtarabilir. Bunlar illaki konserve ya da reçeller olmayabilir. Başka ürünleri de derin dondurucu da saklayabilirsiniz. Ancak bilmeniz gereken en önemli bilgi, et, tavuk ve deniz ürünlerini ikinci kez kullanılmaması. Et, tavuk ve deniz ürünlerinin tamamı dondurulabilir. Hatta onların sağlıklı saklanmasının tek yolu bu denilebilir. Ancak bir şartla. Eğer daha önce dondurulmuş ve çözülmüş bir et ürününe sahipseniz asla yeniden dondurucuya koymayın. Bu sizi zehirleyebilir.

Pişmiş makarnanın başına gelenler

Makarna yemeyi çok seviyorsanız ve makarnasız yapamam diyorsanız buraya dikkat edin. Makarnaları bolca haşladınız bir başka akşam için hazır olsun diye dondurucuya koyduysanız hemen onu çöpe atın. Pişmiş makarna dondurulduktan sonra tam bir zehir deposuna dönüşüyor. Onu yemek tam bir çılgınlık. Yumuşak peynirler de dondurulmaz, sağlık için son derece tehlikeli. Krem peynirler, süzme peynirler gibi yumuşak dokulu peynirleri derin dondurucuda muhafaza etmeyin. Çünkü çözüldüklerinde suyunu bırakan korkunç bir hal alırlar. Bunun yerine çedar gibi daha sert peynirleri derin dondurucuda saklayabilirsiniz.

Süt eridiğinde yapısı bozulur

Çok fazla sütünüz varsa, dondurucudaki fazlalığı dondurmak mantıklı bir çözüm gibi gözükür. Ancak eritildiğinde çoğunlukla topaklanan bozulmuş bir yapıya dönüşürler. Sağlığınız için zararlı olmada da görüntü olarak topaklanmış sütü kullanmak çok da iyi bir fikir olmayabilir. Bir partiden kalan kızartılmış yiyecekleriniz varsa, en iyisi bunları buzdolabına koymaktır.Ancak bir daha uzun süre yemeği düşünmüyorsanız buzluğa değil çöpe atın. Kızartılarak zaten zararlı hale gelen yiyeceklerin dondurulup yeniden ısıtılması kanserojen etkiyi kat be kat arttırır. Pek çok sebze çok iyi donuyor olsa da, salatalık, yüksek su içeriği nedeniyle dondurucunuzun serin derinliklerine hiç de uygun bir yiyecek değildir. Kereviz, marul, kabak ve lahana gibi diğer sebzeler dondurucuya dayanabilir. Ayrıca muzlar da dondurulabilir ve smoothielerde kullanmak için şahane bir hal alabilirler.

Kış mevsimi için yapılan hazırlıklar devam ediyor

Derin dondurucu ile ilgili bilgileri aldıktan sonra yeniden kış hazırlıklarına dönelim. Pazar ve marketlerden alınan onlarca kilo sebze ve meyveden hem konserve yapılıyor hem de tazeliklerini korumaları için derin donduruculara konuluyor.  Daha sonra tüketilecek sebze ve meyvelerin sağlık açısından herhangi bir risk oluşturmaması için hazırlama ve saklama koşullarına dikkat etmek gerekiyor. Çünkü hijyene dikkat edilmeden, doğru bir şekilde hazırlanmayan sebze ve meyveler sağlık açısından tehlike oluşturabiliyor.

Konservenin amacı mikroorganizmaları yok etmek

Konserve yapmanın temel amacı, yiyeceklerde bulunan mikroorganizmaları yok etmek ve yeni mikroorganizmaların oluşmasını engellemektir. Besinler cam ya da mikroorganizmaların çoğalamayacağı kaplara konulur ve daha sonra gelişebilecek zararlı mikroorganizmaları yok edecek bir sıcaklık derecesine kadar ısıtılır. Mikroorganizmalar besine ulaşamadığından, kaplar kapalı kaldığı sürece gıda korunmuş olur. Tüm besinlerin işlenmesinde olduğu gibi konserveleme sürecinde de bazı besin kayıpları ortaya çıkmaktadır. C vitamini ve tiamin (B1 vitamini) ısıya duyarlıdır ve konserve yapmanın meyve ve sebzelerde bu vitaminlerin değişen miktarlarının yok olduğu belirlenmiştir. B vitaminleri suda çözünür ve bunların değişen bir kısmı, kutuyu açtığımızda genellikle kullanmadığımız konserve sıvısında çözülebilir.  Konserve yapıldıktan sonra kalan vitaminler, oksijenin gıdaya ulaşmasını engellediği için depolama sırasında iyi korunur ve bu da vitaminleri oksidasyon yoluyla yıkımdan korur. Bir konserve gıdanın besinsel olarak taze veya donmuş gıda ile nasıl karşılaştırılacağı, gıdaya ve ayrıca ne kadar süreyle saklandığına bağlıdır.

Konserve yaparken dikkat edilecek kurallar

Konserve için doğru meyve ve sebzenin seçilmesi önemlidir. Hazırlanma aşamasında meyve ve sebzelerin satın alınmasından tüketimine kadarki tüm aşamalarında hijyen koşullarına dikkat edilmesi gerekmektedir. Meyve ve sebzeler taze, olgunlaşmış olmalı ve içinde çürük bulunmamalıdır. Kavanozların kapakları kontrol edildikten sonra kapatılmalı, kapaklar ısıya dayanıklı olmalıdır. Kapakların metal bölümlerin konserve içeriği ile temas etmemesi, kırık olmaması, conta lastiğinin sağlam veya zedelenmiş olmaması gerekir. Kavanoz ve kapakları yıkanmalıdır. Özellikle cam kavanozlar kullanılmadan önce 15-20 dakika kaynatılarak sterilize edilmelidir. Kavanozlar 2-3 defa yıkandıktan sonra kullanılabilirken, kapakları sadece bir kez kullanmak gerekir. Kavanozlar ve kapakları sıcak deterjanlı suda fırçalanarak iyice yıkanmalı ve bol su ile durulanarak her türlü bulaşma riski en aza indirilmelidir. Kavanozlar fazla doldurulmamalıdır. Kavanozun üst kısmına yapışması muhtemel parçalar kapağın iyi kapanmasına engel olabilmektedir. Kavanoz hava aldığı için içindeki konservenin bozulma süreci hızlanacaktır.

Konserve açıldığı gün tüketilmesi gerekir

Güvenli ve sağlıklı konserve yapımında sıcaklık derecesi ve uygulama süresi önemlidir. Isıtma süresi besinin asit miktarına bağlıdır. Domates gibi asit oranı yüksek sebzeler ortalama 15-20 dakika kaynatılmalıdır. Sebzeler parçalandıktan sonra pişirme işlemi yapılmalıdır. Konservenin açıldığı gün ya da 1-2 gün içinde tüketilmesi gerekir. Konserveler mutlaka oda sıcaklığında ya da buzdolabında saklanmalıdır. Çok sıcak ya da derin dondurucuda muhafaza edilen konserveler lezzetlerini ve kalitelerini kaybetmektedir. Konserveler açıldığı gün ya da birkaç gün içinde tüketilmediğinde ‘clostridium botulinum’ bakterisi üreyebilmektedir. Bu bakteri, gıda zehirlenmelerine neden olmaktadır. Bu bakterinin dünyada bilinen en güçlü zehirlerden olduğu ve ölümle sonuçlanabilecek rahatsızlıklara yol açtığı bilinmektedir. Konservelerde fazlaca üreyebilen bu bakteri kendini konserve kapaklarında oluşturduğu bombeleşmeyle belli eder. Eğer kapaklarda bombeleşme varsa asla tüketilmemelidir.