Karadeniz insanının enerjisi yüksek, eğlenceli, mucip yanının kıvrak zekasıyla birleşmesi sonucunda ortaya çıkan Formulaz tahta araba yarışları, Formula 1 yarışlarına taş çıkartan sıra dışı bir etkinliğe imza atıyor. Yarış dünyasının bu sıra dışı etkinliğinin heyecanı bir kez daha tüm Karadeniz'i sararken, Rize merkezden Pazar'a, Pazar'dan Çamlıhemşin'e, Dikkaya'dan Artvin Arhavi'ye kadar tüm bölgeden katılımcılar el emeği göz nuru tahta arabaları ile inanılmaz bir mücadele sergilediler.

"Formula 1 yoksa Formulaz var" ''Formulaz yoksa Laz ralli var'' sloganlarıyla start alan 'Tahta Arabalar' yarışı birbirinden ilginç farklı tasarımlarıyla görsel bir ziyafete dönüştü. Birbirinden ilginç tasarımlara imza atılan tahta arabalar müthiş bir mücadelesinin baş rolünde yer aldılar. Tahta Arabalar yarışı öncesinde gelenek bozulmadı ve tıpkı motor sporlarında olduğu gibi arabalara teknik kontrol yapıldı. Tahta Arabaların yarışa uygun olup, olmadığının denetlenmesinin ardından yarışmacılar gruplar halinde start aldı. Tüm Tahta Arabalar bin 650 metrelik yokuş aşağı parkurda hünerlerini sergilediler. Yarışmacılar, kendi tasarımları olan tahta arabalarla parkuru yaklaşık saatte 75 kilometre hıza erişerek tamamlamaya çalıştı.

Firtuna olup estuler

Startın verilmesiyle olağan üstü sıra dışı bir mücadele başladı. Yarışmacılar bazen zor anlar da yaşadı. Yol dışına çıkanlar, tekeri kırılanlar, spin atanlar. Kimisi yarışa kaldığı yerden devam ederken, yarışa devam edemeyen tahta arabaları tahta çekici gelerek kurtardı. Tekerleği kırılan tahta arabalar için yapılacak fazla bir şey yoktu ve bu yarışmacılar yarışı bırakmak zorunda kaldılar. Ancak pes etmeyenler de vardı. Bazı yarışmacılar, arabalarını sırtlayıp, finişi çizgisine kadar koşarak yarışı bırakmadılar. Kaza yapan sürücülerin yardımına ise yine tahtadan yapılan Lazbulans yetişti ve ilk müdahale kaza yerinde yapıldı.

Ralliciler de destek verdi

Tahta arabaların büyük mücadelesi Formulaz'a rallicilerde destek verdi. Ralliciler kendileri için özel olarak tasarlanan tahta arabalarla 'Laz Ralli'de yarıştılar.Ralliciler, ilk kez yokuş aşağı yarışma heyecanını yaşarken, kaza geçirenler mücadeleye veda ettiler. Tahta Arabalar yarışında güvenlik önlemlerine çok büyük önem verildi. Geçtiğimiz yıllarda yaşanan kazalar nedeniyle, bu seneki yarış öncesinde parkurun bir bölümüne saman balyaları ile desteklendi. Bu önlemler sayesinde yarış güvenliği sağlanmış oldu. Parkurun uçurum olan kısımlarına ise ekstra saman balyalarıyla tedbir alındı. Böylece yarışmacıların, yoldan çıkarak uçurumdan uçmaları engellenmiş oldu. Yarışmacılar yarışa lastik ayakkabı ve kıl çorap giyerek çıkarken, olası kazalara karşı kask, kolluk ve dizlik takmayı da ihmal etmediler.

Dikkat tahta araba çıkabilir

Tahta Arabalarında yarış parkur boyunca birbirinden ilginç yol levhaları izleyenleri güldürmeyi başardı. "Dikkat tahta araba çıkabilir", "Uçuruma düşmek yasaktır", "Sollama yapmak yasaktır", "Start 50 metre geride" gibi tabelaları parkur boyunca dikkati çekti. Karadeniz insanının yaratıcı ve eğlenceli yanını ön plana çıkaran ve Formula 1 yarışlarındaki heyecanı aratmayan Tahta Araba yarışlarında kıyasıya bir mücadele sergilendi. Formulaz ve Laz Ralli adı verilen yarışlarda tahta arabalar hünerlerini sergileme imkanı buldular. Her yıl yapılamaya başlanmasıyla artık gelenekselleşen Tahta Araba Yarışlarında gencinden, yaşlısına pek çok kişi Türkiye'nin değişik yerlerinden gelerek yarışlara destek verdiler.

Çocukluğumuzun vazgeçilmez oyunu

1970'li yıllarda çocukluğunu yaşayanlar iyi bilirler. Herkesin, el emeği, göz nuru bir tahta arabası mutlaka vardı. O zamanlar Çamlıca'da trafik şimdi ki gibi yoğun değildi. Hanımseti'nden aşağıya doğru, gelebilecek arabalara aldırış etmeden 7-8 tahta araba yokuş aşağıya yarışırdık. Bazen tahta arabalara 2 hatta 3 kişinin bindiği olur, takım yarışları yapılırdı. Şimdi artık tahta arabaların yerlerini akülü arabalar ya da maket otomobiller aldı. Çocuklar tahta arabaları unuttu. Ancak Karadeniz'de bir gelenek yaşamaya devam ediyor. Çocukluğumuzun en büyük eğlencesi olan tahta arabaların yarışı Formulaz ve Laz Ralli yarışlarıyla günümüze taşınıyor.

Yarışın sonunda dostluk kazandı

Formulaz, yarışları eğlenceli parkuru ve şenlik atmosferiyle son derece eğlenceli geçti. Yarışmacılar, kendi tasarımları olan birbirinden ilginç tahta arabalarla parkuru tamamlamaya çalıştı.

Tüm engelleri ve zorlu virajları geride bırakanlar zafere ulaşırken, mükafat olarak altın ile ödüllendirildiler. Lazbulans tasarımı En İyi Tasarım Ödülü’nün sahibi olurken, rallilaz ve gazılaz arabaları ise büyük ilgi gördü. İlk kez tahta araba yarışlarına katılanlar, tahta arabaların tahmininden çok daha hızlı olduğunu, Karadeniz’e özgü bu yarışa katıldıkları için çok mutlu olduklarını ifade ettiler. Yarışmacılar, yarışa tamamen tahtadan ve el yapımı araçlar katıldılar. Boyutları maksimum 170 x 70 santimetre ile sınırlı araçlarda direksiyon ve dört tekerlek şartı kondu. Yer çekimi ile yokuş aşağı hareket eden araçlarda pilotlar da geleneklere uygun giyindi. Karadeniz tahta araba kültürüne uygun olarak tüm yarışmacılar kıl çorap ve ayak freni yapmak için kara lastik ayakkabı giydi, kask, kolluk ve dizlik taktı.

Anneler çocuklarına destek verdi

Formulaz ve Laz Ralli yarışlarında yarışanların en büyük destekçileri anneleri oldu. Parkur boyunca etabın kenarlarında yer tutan yarışçı anneleri, mücadele boyunca oğullarını tezahüratlarla desteklediler. Yarışta derece alanlar, finiş ile birlikte annelerin ellerini öpmeye koştular. Duygusal anların yaşandığı finişte, göz yaşları sel oldu. Yarışa haftalarca gece-gündüz hazırlananların yanı sıra, sadece bir gün önceden antrenman yapanlarda vardı. Sonuçta herkes emeklerinin karşılığını aldı.

Araba tasarımında ince detaylar

Tahta Arabanın, makas genişliği, tekerin içindeki milin genişliği kadar önem taşıdı. Yarışmacılar bu nedenle tekerleğin genişliğinden arabanın uzunluğuna her konuda ince bir çalışmanın içine girdiler. Her detay milim milim hesaplandı. Daha hızlı ve dengeli gitmek için ayarlamalar yapıldı. Hız ve dengenin yanı sıra dayanıklılıkta ön plana çıktı. Tahta arabaların ince olması hızlı gitmelerine olanak tanırken, dayanıklılıkta sorunlara neden olabildi. Bu nedenle Tahta arabalar hem dayanıklı hem de ince olup, dengenin sağlanması gerekiyordu. Çocukluğumuzdan beri tahta arabalarla uğraştığımız için yöre insanının tahta arabalara olan sevgisini 'En iyi biz anlarız' diyerek sohbete başlıyoruz. Küçükken oynadıkları tahta arabaları Formulaz ve Laz ralli ile farklı bir boyuta taşıdıklarını söyleyen yöre insanının tahta arabalarıyla aralarında farklı bir bağ bulunuyor. Bir çok yarışmacı, tahta arabalarına çeşitli süsler takarken, bazıları çeşitli kamyon arkası yazılarla süslüyor. Kimileri ise annelerinin, ninelerinin yaptıkları kolye, bocuk ya da el işlemelerini uğur getirsin diye tahta arabalarına takıyorlar. Tahta araba sevgisi, bizi yıllar öncesine tekrar çocukluğumuza götürüyor. Biz de tahta arabalarımıza gözümüz gibi bakar, onları süslerdik. Tek farkı ise tahta arabalarımızın tekerleri tahtadan değil, bilyeden olmasıydı.

Çocuklar ve yaşlılar da katıldı

Yarış öncesinde tahta arabaların parkura uygun olup olmadığı tek tek kontrol edildi. Yarışlara, gençler, yaşlılar ve çocuklar kategorilerinde de katılanlar oldu. Yaşlılar ve çocuklar 200 metre, gençler ise 1 kilometrelik parkurda yarıştı. Etkinlikte, kaza yaşanmaması için güvenlik önlemleri alındı. Yarış pistinin tehlikeli bölümlerine saman balyaları konuldu. Yarışmacıların zor anlar yaşadığı etkinlikte, ufak çaplı kazalar meydana gelirken bazı yarışmacılar ise araçlarını itekleyerek parkuru tamamladı. Öte yandan, yöresel kıyafetler giydirilen çocuklar arasında güzellik yarışması yapıldı. Mıhlama yarışmasında ise kadın yarışmacılar, en güzel mıhlamayı yapmak için yarıştılar.