reklam
reklam

Lati-i şahane

Eklenme Tarihi: 23 Mayıs 2022, Pazartesi - 22:26   Okunma Sayısı: 85494
Türk mutfağının vazgeçilmezi, misafirliklerin en değerli hediyesi, Türk kahvesinin kadim yoldaşı, çocuklarının bayram neşesi lokum, yüzlerce yıllık tarihi ile damakları şenlendirmeye devam ediyor.

Osmanlı saray mutfağının en önemli parçası olan Türk lokumu, yüzlerce yıllık tarihi ile ağızlarda eriyip gidiyor. Şekerli nişasta eriyiğinin pişirilip, hafif ağdalaştırılmasıyla yapılan lokum; şekerleme, kesme ya da lat-i lokum isimleriyle de biliniyor. Türk lokumu, ağzın içinde kayıp giden ama tadı uzun süre damakta kalan özelliği ile Türk mutfağının vazgeçilmezi, misafirliklerin en değerli hediyesi, Türk kahvesinin kadim yoldaşı. Lokum, su, şeker, nişasta, asit (sitrik veya tartarik) ya da  potasyum bitartarat ile hazırlanan oluşuma gerektiğinde çeşni maddeleri, kuru veya kurutulmuş meyveler ve benzeri maddelerin ilavesiyle hazırlanan geleneksel bir Türk tatlısı. Lokum kelimesinin kökeni Arapçadaki luqmat ve luqüm kelimelerinden gelmekte. Osmanlıca boğaz rahatlatan anlamına gelen rahat ul-hulküm denilen lokum, Kuzey Afrika ve Arap yarım adasında ḥalqūm, Bosna'da rahat lokum, Yunanca loukoumi olarak geçiyor. 15. yüzyılda Anadolu topraklarına giren lokum, 17. yüzyıldan itibaren Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde yaygınlaşarak, saray mutfağının en önemli tatlıları arasına girmeyi başardı. Dünya'da "Turkish Delight" adıyla bilinen lokum, isminin hakkını verircesine ağzın içinde kayıp gidiyor. Biz de TFF 1.Ligi futbol maçı için gittiğimiz Adana'da Bakırcılar Çarşısı'ndaki tarihi Adana Lokumcusunu ziyaret ederek, hem lokumun tarihini, hem de tarifini sizler için sorduk.

Hak dilinde padişah şekerlemesi

Daha önceleri bal ya da pekmezin un ile birleşmesinden yapılan lokumun 17. yüzyılda "Kelle şekeri" olarak bilinen rafine şekerin ülkemize ilk kez giren nişasta ile buluşmasıyla gerçek lezzetine kavuştu. Osmanlı saray mutfağında “Rahat-ül Hulkum” da denilen lokum, aynı zamanda halk dilinde padişah şekerlemesi olarak da biliniyor. Ana maddeleri su, nişasta ve şeker olan lokum dünya gastronomi literatürüne “Turkish delight” veya “lookum” adlarıyla yer alıyor. 19. yüzyılda bir İngiliz soylusunun İngiltere’ye götürmesiyle Avrupa saraylarına giren lokum kısa sürede Almanya, Viyana, Brüksel, Paris  gibi kıta gastronomisinin en önemli duraklarına girmeyi başardı. Bugün 70'in üzerinde ülkede sevilerek tüketilen Türk lokumu, aynı zamanda ülkemizin de yurt dışındaki en önemli tanıtım aracı.

Unun yerine katılan nişasta

Lokum, günümüzde narlı, ballı, güllü, fıstıklı, fındıklı gibi birçok çeşidiyle severek büyük-küçük herkesin severek yediği bir tatlı. Lokumun saray mutfağına girmesinin ise ilginç bir hikayesi bulunuyor. 15. yüzyıldan beri Anadolu'da var olan ve saray mutfağına şekerleme olarak giren bu tatlı, Sultan  I.Abdulhamit'in açtığı bir yarışma ile bugünkü lokum halini almış. Yarışmaya Almanya'da tanıştığı nişasta ile katılan Hacı Bekir Efendi, şekerleme yapımındaki unun yerine nişasta kullanır. Bu değişik uygulama şekerlemenin daha yumuşak bir kıvamda olmasını sağlar. Bu yeni formül ile yarışmayı kazanan 17. yüzyılda lokumun Osmanlı saray mutfağında önemli bir yere sahip olmasını da sağlamış oldu. Lokum Türk mutfağına öyle bir girdi ki, kahveyle ayrılmaz bir ikili olu verdi. Kız isteme merasiminin çiçekle beraber vazgeçilmezi olan lokum, bayram günlerinin olmazsa olması halini aldı geçen yüzyıllar boyunca.

 

Lokumun Sağlığa Faydaları

Lokum, içerisindeki karbonhidrat, şeker ve nişasta nedeniyle aşırı tüketilmesi durumunda ciddi sağlık sorunları meydana getirebilecek bir tatlı. Çünkü aşırı tüketimde vücut tüm bu bileşenleri sindirmekte zorlandığı için karaciğerde sorunlarının çıkması kaçınılmaz olacaktır. Fakat doğru miktarda yendiğinde lokumun, bademcik iltihaplarını önlediği, cilt sorunlarının iyileştirdiği, böbrek hastalarına şifa olduğu saray hekimlerinde tespit edilmiş. Düzenli olarak tüketildiğinde lokum, akciğer ve karaciğerde biriken atıkların idrar ile atılmasına yardımcı olmakta. Cilt için pek çok faydası bulunan lokum, aynı zamanda yaraların iyileşmesine yardımcı olmakta ve böbrek üstü bezlerinin sağlıklı bir şekilde çalışmasını yardım etmekte. Ayrıca, Anadolu'da lokumun hala yara ve çıbana tedavi amaçlı sarıldığı da bilinmekte.

Lokum çeşitleri

Günümüzde lokumun pek çok çeşidi bulunuyor. En çok tüketilen ve sevilen lokum çeşitleri ise; Geleneksel Manda Kaymaklı Lokum, Sultan Manda Kaymaklı Lokum, Sultan Manda Kaymaklı Fıstıklı Lokum, Sultan Manda Kaymaklı Cevizli Lokum, Manda Kaymaklı Kadayıflı Sultan Lokum,Çikolatalı Manda Kaymaklı Lokum, Spesiyal Fıstıklı Manda Kaymaklı Lokum, Çikolatalı Sultan Lokum, Antep Fıstık Kaplamalı Çikolatalı Sultan Lokum, Antep Fıstıklı Browni Lokum, Çilekli Böğürtlenli Çikolatalı Lokum, Kadayıflı Bademli Sultan, Frambuazlı Sultan Lokum, Çikolatalı Bademli Kornet Lokum, Fındıklı Spesiyal Sultan Lokum, Antep Fıstıklı Kornet Lokum, Cevizli Sultan Lokum, Fındıklı Sultan Lokum, Kadayıflı Çikolatalı Sultan Lokum, Karamelli Fındıklı, Fıstıklı Baklava Lokumu, Portakallı Fındıklı Fıstıklı Lokum, Frambuazlı Fındıklı Baklava Lokum, Antep Fıstıklı Bohça Lokum, Fıstıklı Lotus Baklava Lokum, Narlı Fındıklı Antep Fıstıklı Lokum, Oreolu Fındıklı Çikolatalı Baklava Lokum, Ballı Bademli Lokum, Çikolatalı Portakallı Lokum, Çikolatalı Narlı Antep Fıstıklı Lokum, Gül Yapraklı Narlı Fıstıklı Lokum, Ballı Antep Fıstıklı Lokum, Zereşkli Narlı Antep Fıstıklı Lokum, Ballı Fındıklı Lokum, Fıstık Kaplamalı Orman Meyveli Antep Fıstıklı Lokum, Ballı Cevizli Lokum, Kadayıflı Narlı & Böğürtlenli Antep Fıstıklı Lokum, Muska - Ekstra Antep Fıstıklı, Cevizli Sadrazam Sucuk, Çifte Kavrulmuş Antep Fıstıklı Lokum, Çifte Kavrulmuş Narlı Antep Fıstıklı Lokum, Çifte Kavrulmuş Meyveli Kuş Lokumu, Çifte Kavrulmuş Damla Sakızlı Kuş Lokumu, Çifte Kavrulmuş Güllü Kuş Lokumu, Damla Sakızlı Lokum, Güllü Lokum, Sade Lokum, Nar Çiçeği - Hibiskuslu Lokum, Sultan Pare Lokum, Sade Bisküvi Lokumu, Güllü Bisküvi Lokumu,

Lokum yapmak maharet ister

Lokum; şeker, mısır nişastası ve suyun uygun oranlarda karıştırılması ve meyve ya da kuruyemiş eklenerek belirli bir sıcaklık ve sürede açık kazan veya buhar ceketli, otomatik karıştırıcılı kazanlarda pişirilmesi sonucu elde edilen bir gıdadır. Toz şeker ve suyu tencereye alınarak şeker eriyinceye kadar orta ateşte kaynatıp ardından limon suyunu eklenir. Hafifçe koyulaşıncaya kadar kaynatmaya devam edilen karışımın üzerinde biriken köpüğü alınır. Nişasta ve su bir kasede çırpılır. Kaynayan suya azar azar ve sürekli karıştırarak ilave edilir. Krem tartarı ekleyip macun gibi oluncaya kadar kaynatılır. Yüksek kenarlı bir tepsi badem yağıyla yağlanır. Pelte halindeki lokum harcını tepsiye dökülüp soğumaya bırakılır. Düz bir zemine pudraşekeri ve nişasta karıştırıp yayılır. Üzerine tepsiyi ters çevirerek lokumu alınır. Mutfak makasına badem yağı sürüp lokumu iki parmak kalınlığında şeritler halinde kesilir. Şeritler pudraşekerine iyice bulanıp küp küp kesilir.Hazırlanan lokumlar tekrar pudraşekerine bulanıp, yenmeye hazır hale getirilir. Lokum yapmak kolay gibi gözükse de, ustalık ve maharet isteyen bir iştir. Lokum, lokum ustalarının elinde bir sanata dönüşür.

Kaynak: ÖZEL HABER
Editör: MURAT İLTER

reklam alanı

YORUMUNUZU BIRAKABİLİRSİNİZ

YASAL UYARI! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen kişiye aittir.

MOBİL UYGULAMAMIZ

HABER ARŞİVİ


Yeşim Demir'le Rüya Yorumu


KÖŞE YAZARLARI

reklam
reklam