Dünya üzerinde birbirine benzer yemekler farklı kültürler tarafından yapılarak dünya lezzet sofrasına sunulması çok alışılagelmiş bir olay. Bu nedenle, pizza ile pidenin, pide ile lahmacunun benzerlikleri aralarındaki rekabeti daha güçlü bir hale getiriyor. Pide'den sonra son yıllarda özellikle Batı Avrupa, Kuzey Amerika ve Japonya'da büyük çıkış yakalayan Lahmacun, dünya mutfaklarında adından sıkça bahsettirmeye başladı. Dünya çapındaki 145 milyar dolarlık pizza endüstrisinin en büyük pizza zincirlerinin ülkemizdeki rekabeti, düzenledikleri kampanyalar ve reklamlarla pizza satışları beklenenin çok üzerine çıktı. Ancak, arka arkaya açılan pide restoranları ve lahmacuncular bu pastadan pay almak için kolları sıvadı. Sonuçta ortaya çok büyük bir rekabet çıktı. Lahmacun fiyatları hızlı bir artışla, pideye yetişti. Pide fiyatları ise henüz pizza fiyatlarının gerisinde olsa da, satış rakamları farklı istatistikler veriyor.

Rekabet fiyatlara da yansıyor

Online satış platformları üzerindeki rakamlar, her ne kadar bir fikir verse de, restoranlarda yenen, ya da restoranlardan verilen siparişlerin kaydı tam tutulmadığından, pizza, pide ve lahmacun satışlarında kimin önde olduğu konusunda sağlıklı bir sonuca varmak oldukça güç. Ancak şu var ki, güncel olarak bir orta boy pizza 53,99 TL ile 64,99 TL arasında satılıyor. Avantaj pizza menüler ise 61,90 TL ile 64,99 TL arasında seyrediyor. Kıymalı kaşarlı bir pide 37 TL ile 44,92 TL arasında alıcı buluyor. Karışık pide menü ise 56 TL ile 63,75 TL arasında gidip geliyor. Lahmacunun tanesi ise 11,25 ile20 TL arasında. Bu arada gramajına ve malzemesine göre 24 TL, hatta 30 TL'ye varan lahmacunlar bile var. Lahmacun menünün ortalama fiyatı ise 93 TL. Bir orta boy pizza yaklaşık 180 gram. Ortalama bir pide 250 gram. Bir porsiyon lahmacun ise 80 gram. Doymanın ve damak lezzetinin dışında işin bir de kalori kısmı var. Aynı gramajlarda pizza 350 kalori, pide 671 kalori, lahmacun ise 118 kalori. Karar vermesi gerçekten çok güç bir durum. 

Aralarındaki fark hamurun mayasında

İtalyanların geleneksel yemeği Pizza ve Türk mutfağının vazgeçilmezleri pide ve lahmacun. Her üçü de hamur temelli, kıyma, et, peynir ve sebzelerin değişik şekillerde kullanılmasıyla yapılıyor. Bu üç lezzetinin aslında en temel farklılığı kullanılan hamurun mayalanmasında yatıyor. Pizzada çok daha az ve doğal kuru maya kullanılıyor ve uzun sürede mayalanıyor. Genellikle mayalama işlemi bir gün sürüyor. Pide hamuru da mayalı bir hamur. Ancak yaş mayayla da kolayca pide hamuru yoğurabilir. Ancak eğer ekşi mayanız varsa, ekşi mayalı bir hamur yoğurarak da nefis pideler yapabilirsiniz. Hamurlar boyutlarına göre ve oda sıcaklığına göre ortalama 40 dakika ile 1 saat arasında mayalanıyor. Birkaç saat beklettiğiniz hamurlar daha nefis mayalanır. Pidelerin yumuşacık olması için kuru hamur mayası olan insant maya, suda eritmeye gerek kalmadan doğrudan una karıştırılarak kullanılıyor. Lahmacun hamuru ise mayalı değil. Mayasız hamurdan yapılan Lahmacun hamuru çok cıvık olmamalı ve sert bir hamurdan yapılmalı diyor lahmacun ustaları.

En zengin içerik hangisinde?

Pizza, pide, lahmacun rekabetinde şimdi de içlerine konan malzemeleri bir inceleyelim. Belki de bu konuda en zayıf halkayı lahmacun oluşturuyor. Çünkü lahmacunun iç malzemeleri neredeyse standart. Kuzu ve dana kıyma, kuru soğan, domates, yeşil biber, kırmızı biber, maydanoz, biber ve domates salçası ile sarımsak. Pideler, karışık pide hariç genellikle tek bir malzemeden yapıldığı için lahmacun kadar zengin bir içeriğe sahip değil. Ancak çeşit olarak baktığımızda kıymalı, kıymalı kaşarlı, kıymalı yumurtalı, kaşarlı, kaşarlı sucuklu, kuşbaşılı, kuşbaşılı kaşarlı, sebzeli peynirli, ıspanaklı, mantarlı kaşarlı gibi değişik alternatifler bulunmakta. Pizza ise bu üçlemenin belki de en zengin içeriğine sahip olan ürün. Bir arada bir çok ürünü birlikte sipariş edebilirsiniz. Bu nedenle adil olması açısından, karışık bir pizza ile karışık pideyi kıyaslamak daha doğru olacaktır. Karışık bir pide de neredeyse, karışık pizzadaki bir çok ürünü görmek mümkün. Bu durumda araya lahmacunu da almak hiç de yanlış olmaz. Peki malzemeleri bu kadar benzer olmasına rağmen, lezzet farkı nereden geliyor? Tabi ki pişirmesinde...

Hangi fırında pişirildiği önemli

Dünyada farklı şekil ve modellerde fırınlar kullanılması değişik pişirme yöntemlerini de beraberinde getirmekte. Diğer fırınlar ile kıyaslandığında ve özelikle ülkemizde pide ve lahmacun'a tadını veren hiç şüphesiz yüksek ateşte pişiren taş fırınlardır. Taş fırınların özelliği taştan ve tuğladan yapılmış sabit bir yapılar olmasıdır.  Taş fırının içerisinde odun ateşi  ile pişirilmesi, pide ve lahmacuna ayrı bir tat katmakta. Pizzalar genellikle kara fırın adı verilen atmosferik brülörlü ve yanma hücresi ile pişirme hücresi tek bölüm olan yani bir brülörün yanarak fırının içine üflemesi mantığı ile pişirilir. Taş fırınlarda ise yanma hücresi ile pişirme hücresi ayrıdır. Bu yüzden en lezzeti pide ve lahmacunlar taş fırınlarda odun ateşi ile pişirilenler diyebiliriz. Anadolu'da bu fırınları yapan ustalar bulunmakta ve geleneği devam ettirecek olan çırakları günümüzde de yetiştirmekteler.  Peki taş fırında pizza pişer mi diye sorabilirsiniz. Elbette pişer. Taş fırındaki bir pizza, mükemmel pişirilme kalitesi için 330 ile 325 derece arası bir sıcaklıkta pişirilmesi gerekir. Elbette yanmaması için iki dakikayı geçmemesi gerekiyor.

Pizzayı karışık seviyoruz

Sevenleri, pizzanın peynirlisinden tavuklusuna, sucuklusundan et dönerlisine kadar her türlüsünü çok seviyor. Hal böyle olunca bir pizzada tüm bu malzemeleri görmek isteyen kullanıcılar, en çok bol malzemeli karışık pizza seçeneklerini tercih ediyor. Geçtiğimiz yıllarda da olduğu gibi pizzanın en sevileni olan karışık pizza çeşitlerinde bir önceki yıla göre yüzde 43 artış yaşandı. Karışık pizzayı sırasıyla klasik, pepperoni, margarita ve sucuklu pizza takip etti. Kalabalık buluşmaların başkahramanı pizza, promosyonlarıyla da kullanıcıların gönlünü fethediyor. Verilen siparişlerin büyük çoğunluğu promosyonlu menülerden oluşuyor.

Bol yeşillikli lahmacunlar

Kimilerinin bolca yeşillik ve soğan koyarak acılı ya da acısız yemeyi sevdiği lahmacun hiç şüphesiz Güneydoğu Anadolu'da bir yemekten daha çok sanata dönüşür. Şanlıurfa ve Gaziantep, lahmacunları ile ünlü iki kentimiz. İkisinin de lahmacunları kendi adlarına coğrafi işaret ile tescillenmiş. Adına patent alan bir lahmacunda Tarsus fındık lahmacunu. Şanlıurfa ve Gaziantep lahmacunları arasında kıyasıya bir rekabet bulunuyor. Ancak her şeyden önce Antep lahmacunu elips şeklinde, Urfa lahmacunu ise yuvarlak hazırlanıyor. Antep lahmacununda soğan yerine sarımsak kullanılması onu diğer lahmacunlardan ayıran bir özellik oluyor. Urfa lahmacunu ise soğanla hazırlanıyor ve en önemli farklılıklarından birinin harcına eklenen isot oluşturuyor. Antep lahmacunu kuzu etinden, Urfa lahmacunu ise kuzu-dana eti karışımdan yapılıyor.

Pide denilince Karadeniz akla gelir

Kıymalı, sucuklu, kaşarlı, kuşbaşılı, kavurmalı onlarca değişik çeşit lezzeti bulunan pideler Anadolu Türk mutfağının en önemli yemeklerinin başında geliyor. Anadolu’da pide bu toprakların bir ürünü olduğu için daha çok tercih edilir. Ayrıca hamurunda kullanılan unundan, içerisine konan malzemenin doğallığına, yağına bir de taş fırın ustalarının mahareti eklenince ortaya dadına doyulmaz bir lezzet çıkıyor. Ülkemizde ilk akla gelen bölge hiç kuşkusuz Karadeniz bölgesidir. Yörenin tereyağlı peynirli pidesi bir yemekten çok görsel ve damaklarda kalıcı bir ziyafet sunar. Karadeniz pidesinin bir varyasyonu olan Samsun pidesinin açık ve kapalı olarak ifade edilen iki türü bulunmaktadır. "Kapalı pide" olarak nitelendirilen Bafra usulü pide daha gevrek, "açık pide" denilen ve yarım saat beklemiş hamurdan yapılan Terme usulü pide ve yine açık olan Çarşamba pidesi Karadeniz'in en popüler pideleridir.