İSTANBUL (ÖZEL)

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) kendisine ulaşan ön raporlara dayanarak dün açıkladığı verilere göre, kızamık salgını dünya çapında hızla yayılmaya devam ediyor ve bu durumdan kaynaklı milyonlarca insan risk altında bulunuyor.

GEÇEN SENEYE GÖRE ÜÇ KAT ARTTI

2019 yılında rapor edilen yeni vaka sayısı, geçen senenin aynı zamanlarına göre üç kat artmış gözüküyor. Ayrıca bu senenin ilk altı ayında görülen kızamık sayısı, 2006’dan bu yana görülen en yüksek seviyeye ulaşmış durumda ve salgınlar dünyanın birçok yerinde ciddi hastalıklara, sakatlıklara ve ölümlere yol açıyor.

ABD SON 25 YILIN KIZAMIK SALGINIYLA KARŞI KARŞIYA

Bu yıl en çok kızamık vakası rapor edilen ülkeler arasında Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Ukrayna ve Madagaskar yer alıyor. Angola, Kamerun, Çad, Kazakistan, Nijerya, Filipinler, Güney Sudan, Sudan ve Tayland’da ise büyük çaplı salgınlar sürüyor. Aynı şekilde ABD’de son 25 yılın en büyük kızamık salgını yaşanıyor.

SALGINLARIN EN BÜYÜK NEDENLERİNDEN BİRİ AŞI KARŞITLIĞI

Dünya Sağlık Örgütü, büyük salgınların yaşandığı ülkelerin geçmişte veya bugün kapsamlı aşılama faaliyetlerinden vazgeçmiş ülkeler olduğunu özellikle vurguluyor. Özellikle son zamanlarda artış gösteren aşı karşıtlığı kampanyaları, sağlık hizmetlerine ve aşılara erişimde yaşanan eşitsizliklerin yanında, kızamık salgınlarının yayılmasında önemli bir faktör olarak görülüyor.

AVRUPA'DA ÜÇ KAT ARTIŞ

Kızamık bulaşıcı bir hastalık ve akciğer ve beyin hasarı da dahil olmak üzere ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Ancak bu tehlikelere rağmen birçok ülkede kızamık aşısı oranları düşüş gösteriyor. Avrupa'da 2018 yılında 82 bin 500'ü aşkın kızamık vakası görüldü. Bu sayı son 10 yılın en yüksek rakamı, 2017'deki vaka sayısının ise üç katı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), aşı karşıtı hareketin 2019 küresel sağlık riskleri arasında üst sıralarda yer aldığını açıkladı. Batılı ülkelerde kızamık aşısı oranlarının düşmesi esas olarak İngiliz cerrah Andrew Wakefield'ın açıklamalarına dayanıyor.1997'de ünlü tıp dergisi Lancet'te yazdığı bir makalede Wakefield, kızamık-kızamıkçık-kabakulak (KKK) için yapılan karma aşının çocuklarda otizme yol açtığını iddia etmişti.O tarihten beri yapılan birçok araştırmada aşı ile otizm arasında böyle bir bağlantı bulunamadı. Lancet dergisi bu araştırmayı yayından kaldırdı ve Wakefield İngiltere'de meslekten men edildi. Ancak onun ileri sürdüğü iddialar nedeniyle KKK aşısı oranları İngiltere'de 1996'da yüzde 92'den 2002'de yüzde 84'e kadar düştü. O tarihten bu yana yüzde 91'e tırmandıysa da bu oran hala DSÖ'nün önerdiği yüzde 95'in altında.

SOSYAL MEDYANIN ROLÜ

İngiltere'de Kamu Sağlığı Derneği, aşılar hakkında "yanlış ve tehlikeli bilgi" yayılmasında sosyal medyanın rolüne dikkat çekiyor. Araştırmalar, sosyal medyada yayılan sahte haberlerin "aşılar konusunda yanlış bilgi içerdiği ve olumsuz mesajlar verdiğini" gösteriyor. Uzmanlar, bu konudaki "sahte haberlerin" yayılmasını önlemek üzere sosyal medya şirketlerini adım atmaya çağırıyor. Hükümet, sosyal medya şirketlerini aşılar hakkında yanlış bilgi içeren paylaşımları kaldırmaya zorlayan yeni bir yasa üzerinde çalışıyor.

TÜRKİYE'DE DURUM NE?

DSÖ verilerine göre, 2018'in ilk dokuz ayında kızamık teşhisi konan hasta sayısı 510'a ulaşmıştı. Bu rakam 2017'de 69 olan vaka sayısına kıyasla büyük bir artışı ifade ediyor. 2016'daki kızamık vakası sayısı ise sadece 9'du.Türkiye'de son dönemde henüz kızamık nedeniyle ölüm kaydı bulunmasa da çocuklarına aşı yaptırmayı reddedenlerin sayısı giderek artıyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 2015'te yüzde 97, 2016'da yüzde 98 olan aşılama oranı 2017'de yüzde 96'ya düştü. Sağlık Bakanlığı Bağışıklama Danışma Kurulu üyesi ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, son yıllarda kızamık vakalarındaki artışa dikkat çekiyor. Son birkaç yıldır Türkiye'de de artan aşı karşıtı söylemlerin etkisiyle ebeveynlerin çocuklarını aşılatmamaya başladıklarını vurgulayan Ceyhan, 2011 yılında 183 kişiyle başlayan aşı karşıtlığının 2013'te 980'i bulduğunu, 2017'de ise 23 bin 600 ailenin çocuklarına aşı yapılmasını reddettiğini belirtiyor. Ceyhan, aşı reddinin 50 binleri bulması halinde Türkiye'de salgın meydana gelebileceği uyarısında bulunuyor. Geçmiş salgınlardan elde edilen verilere göre, kızamık geçiren 1000 çocuğun 100'ü hastaneye yatıyor, bu çocukların yaklaşık 20'si hayatını kaybediyor, 30'unda ise beyin hasarı meydana geliyor.