İnönü Evi Müzesi'nde düzenlenen anmaya Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel'in yanı sıra, Adalar Belediye Başkanı Erdem Gül, Şişli Belediye Başkanı Muammer Keskin, İBB Başkanvekili ve Avcılar Belediyesi Meclis Üyesi Hüseyin Aksu, İsmet İnönü'nün ailesi, siyasi partilerden ve sivil toplum örgütlerinden temsilciler ve çok sayıda vatandaş katıldı.

Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel "Lozan, ülkemizin ve bağımsızlığının tapu senedidir. Başta Lozan kahramanı İsmet İnönü'ye ve onu görevlendiren Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e minnet borçluyuz. "

Lozan'ın önemi hakkında basın mensuplarına açıklama yapan Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel, "İsmet İnönü'nün evinin önünde, Lozan'daki diplomasi zaferini andık ve diplomasi dehasını tekrar yâd ettik. Lozan, büyük bir zafer ve büyük bir başarıdır. Sevr'de kaybedilen toprakların geri kazanılmasıdır. Başta Lozan kahramanı İsmet İnönü'ye ve onu görevlendiren Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e minnet borçluyuz. Ülkemizin ve bağımsızlığının tapu senedi olan Lozan'ı, herkesin daha iyi anlayacağına inanıyorum." diye konuştu.

Konuşmacılar Lozan’ı Andılar

Lozan Barış Antlaşması’nın 96. yıldönümü nedeniyle İnönü Vakfı, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) ve Adalar Belediyesi işbirliğiyle düzenlenen etkinlikte İnönü Vakfı Başkanı Özden Toker, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) Başkanı Prof. Dr. Ayşe Yüksel ve Adalar Belediye Başkanı Erdem Gül birer konuşma yaparak günün önemine vurgu yaptılar. Daha sonra özel bir konuşma yapan Gazeteci ve Araştırmacı- Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Alev Coşkun, “Lozan ve İnönü” başlıklı bir konuşma gerçekleştirerek; İsmet İnönü’nün Lozan görüşmelerindeki rolünü ve Lozan Barış Antlaşması’nın nasıl koşullarda imzalandığını dinleyenlere anlattılar. Etkinlik müzik dinletisiyle sonlandı.

Türkiye’nin Bağımsızlık Senedi Lozan Barış Antlaşması

Kurtuluş Savaşı’nda kazanılan zafer sonrası Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre’nin Lozan şehrinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileriyle Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika ve Yugoslavya temsilcileri tarafından, Leman gölü kıyısındaki Beau-Rivage Palace’ta imzalanmıştır.

İtilaf devletleri Lozan görüşmelerine İstanbul hükümeti ve TBMM hükümetini birlikte çağırdı. İtilaf devletlerinin amaçları arasında, bu iki devletin arasındaki ikilikten faydalanmaktı. Görüşmede bir karar alınamayınca Lozan görüşmeleri ertelendi. TBMM, bu süre içinde yönetimdeki ikiliğe son vermek ve milli egemenlik ilkesini pekiştirmek amacıyla 1 Kasım 1922'de saltanata son verdi. Böylece Lozan görüşmelerine sadece TBMM devletin temsilcisi olarak katıldı. Devleti temsil etmek amacıyla Mudanya'daki başarısı nedeniyle görüşmeye İsmet Paşa katıldı. Temel konularda tarafların taviz vermeye yanaşmaması üzerine 4 Şubat 1923’te görüşmeler kesildi. Tabii bu savaş ihtimalini gündeme getirdi. Başkomutan Mareşal Mustafa Kemal Paşa Türk Ordusu’na savaş hazırlıklarının başlamasını emretti ki Sovyetler Birliği de yeniden savaş çıkarsa bu sefer Türkiye’nin yanında savaşa gireceğini ilan etti. Haim Nahum Efendi öncülüğündeki azınlık temsilcileri de Türkiye’yi destekleyerek arabulucu oldular. Yeni bir savaşı ve kendi kamuoyunun tepkisini göze alamayan İtilaf Devletleri barış görüşmelerini tekrar başlatmak için Türkiye’yi tekrar Lozan’a çağırdı.

Taraflar arasında karşılıklı verilen tavizler ile görüşmeler 23 Nisan 1923’te tekrar başladı. 24 Temmuz 1923’e kadar devam eden görüşmeler ile bu süreç Lozan Barış Antlaşması’nın imzalanması ile sonuçlanmıştır. Taraf ülkelerin temsilcileri arasında imzalanan anlaşma, uluslararası anlaşmaların ülke meclislerince onaylanmasını gerektiren yasalar gereğince taraf ülkelerin meclislerinde görüşülmüş ve Türkiye tarafından 23 Ağustos 1923’te, Yunanistan tarafından 25 Ağustos 1923’te, İtalya tarafından 12 Mart 1924’te, Japonya tarafından 15 Mayıs 1924’te imzalanmıştır. İngiltere’nin anlaşmayı onaylaması ise 16 Temmuz 1924 tarihinde olmuştur. Anlaşma, tüm tarafların onaylarında dair belgeler resmi olarak Paris’e iletildikten sonra, 6 Ağustos 1924 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Antlaşmayla bir çok önemli gelişme yaşandı. En önemlisi de; yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Lozan Barış Konferansı ve Antlaşması ile uluslararası bir statü kazandı.

LOZAN ANTLAŞMASININ MADDELERİ

*Fransızlarla imzalanan Ankara Anlaşması’nda çizilen sınırlar kabul edilmiştir.

*Türk-Yunan Sınırı: Mudanya Ateşkes Antlaşması’nda belirlenen şekliyle kabul edildi. Meriç Nehri’nin batısındaki Karaağaç istasyonu ve Bosnaköy, Yunanistan’ın Batı Anadolu’da yaptığı tahribata karşılık savaş tazminatı olarak Türkiye’ye verildi.

*Irak Sınırı: Musul üzerinde antlaşma sağlanamadığı için, bu konuda İngiltere ve Türkiye Hükûmeti kendi aralarında görüşüp anlaşacaklardı.

*Türkiye-İran Sınırı: Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında 17 Mayıs 1639’da imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması’na göre belirlenmiştir.

*Adalar: Gökçeada ile Bozcaada özerk bir yönetime tabi tutulmak şartıyla (Türkiye antlaşmanın bu maddesini uygulamadı) Türkiye’de, diğer Ege Adaları İtalya’ya kaldı. İtalya’nın Türk sınırına yakın adaları silahsızlandırması kararlaştırıldı. Sevr Antlaşmasıyla Oniki Ada İtalya’ya diğer adalar Yunanistan’a bırakılmıştı. Oniki Ada ve Rodos 1945 yılında müttefiklerin eline geçti ve Nisan 1947’de resmen Yunanistan’a teslim edildi.

*Azınlıklar: Lozan Barış Antlaşması’nda azınlık, Müslüman olmayanlar olarak belirlenmiştir. Tüm azınlıklar Türk uyruklu kabul edildi ve hiçbir şekilde ayrıcalık tanınmayacağı belirtildi. Antlaşmanın 40. maddesinde şu hüküm yer almıştır: “Müslüman olmayan azınlıklara mensup Türk uyrukları, hem hukuk bakımından hem de uygulamada, öteki Türk uyruklarıyla aynı işlemlerden ve aynı güvencelerden yararlanacaklardır. Özellikle, giderlerini kendileri ödemek üzere, her türlü hayır kurumlarıyla, dinsel ve sosyal kurumlar, her türlü okullar ve buna benzer öğretim ve eğitim kurumları kurmak, yönetmek ve denetlemek ve buralarda kendi dillerini serbestçe kullanmak ve dinsel ayinlerini serbestçe yapma konularında eşit hakka sahip olacaklardır.” Batı Trakya’daki Türklerle, İstanbul’daki Rumlar dışında, Anadolu ve Doğu Trakya’daki Rumlar ile Yunanistan’daki Türkler’in mübadele edilmeleri kararlaştırıldı.

*Kapitülasyonlar: Tamamı kaldırıldı.

*Osmanlı’nın borçları: Osmanlı borçları, Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrılan devletler arasında paylaştırıldı. Türkiye’ye düşen bölümün taksitlendirme ile Fransız frangı olarak ödenmesine karar verildi. Düyun-u Umumiye idare heyetinde bulunan yenik Alman İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu devletlerinin temsilcileri idare kurulundan çıkartılmış ve kurumun faaliyeti devam ettirilerek antlaşmayla birlikte yeni görevler verilmiştir. (Lozan Barış Antlaşması madde 45,46,47…55, 56).

*Savaş tazminatları: İtilaf Devletleri, I. Dünya Savaşı nedeniyle istedikleri savaş tazminatlarından vazgeçtiler. Sadece Yunanistan savaş tazminatı olarak Karaağaç bölgesini verdi.

*Patrikhaneler: Dünya Ortodokslarının dini lideri durumundaki patrikhanenin siyasi yetkilerinden arındırılarak İstanbul’da kalmasına izin verildi.

*Yabancı okullar: Eğitimlerine Türkiye’nin koyacağı kanunlar doğrultusunda devam etmesi kararlaştırıldı.

*Boğazlar: Boğazlar, görüşmeler boyunca üzerinde en çok tartışılan konudur. Sonunda geçici bir çözüm getirilmiştir. Buna göre askeri olmayan gemi ve uçaklar barış zamanında boğazlardan geçebilecekti. Boğazların her iki yakası askersizleştirilip, geçişi sağlamak amacıyla başkanı Türk olan uluslararası bir kurul oluşturuldu ve bu düzenlemelerin Milletler Cemiyeti’nin güvencesi altında sürdürülmesine karar verildi. Böylece Boğazlar bölgesine Türk askerlerinin girişi yasaklandı. Bu hüküm, 1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile değiştirilmiştir.

Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel’den Lozan Barış Konferansı ve Antlaşmasının 96. yıl dönümü İçin Özel Mesaj

Öte yandan Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel de Lozan Barış Konferansı ve Antlaşmasının 96. yıl dönümü nedeniyle özel bir mesaj yayınladı. Mesajında Lozan Barış Konferansı ve Antlaşmasının önemine vurgu yapan Başkan Gökhan Yüksel’in mesajında şu cümleler yer aldı.

“Değerli Hemşehrilerim,

Bugün; varlığımızın tanınmayacağı, manda ve himayeye teslim olmuş bir gelecek tasarımından, eşi benzeri görülmemiş siyasi bir zafere imza attığımız gündür. Lozan Antlaşması’yla; özgür, bağımsız, sınırları belirlenmiş ve müttefikler tarafından tanınan Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş belgesini aldığımız gündür bugün.

Bugün; yoksunluk tehdidi ile yok olmak üzere olan bir ulusun; emperyalist güçlere karşı dimdik durabildiğini gösterdiği gündür.

Mondros ve Sevr ile yenilgiye teslimiyetle gitmeye zorlanan bir milletin “Özgürlük ve bağımsızlık benim karakterimdir” iradesine sahip bir dehanın Samsun’da yaktığı meşaleye ateş olmaya karar vermesiyle başlayan ve tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti ile taçlandırılan, milletimizin; inanç, cesaret, azim ve fedakârlıklarla elde ettiği zaferi tescil edildiği gündür bugün.

Büyük Kurtuluş Mücadelemizin son noktası olan Lozan Antlaşması’nın 96. yılında üzerinde yaşadığımız toprakları “vatan” yapmak için mücadele etmiş başta Büyük Önderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, kıymetli siyaset adamı İsmet İnönü ve başkanlığındaki heyet ile Kurtuluş Savaşı’nın tüm kahramanlarını saygı ve minnetle anıyorum.”

İBB Erzurum Kongresi’nin 100.Yılını ve Lozan Barış Konferansı ve Antlaşmasının 96.Yılını Özel Afişlerle Kutladı

İstanbul Büyükşehir Belediyesi de 23 Temmuz 1919 tarihinde Erzurum’da toplanan ve mili mücadele için özel bir anlama sahip Erzurum Kongresi’nin 100.Yılı ve Türkiye'nin Kurtuluş Savaşı'nda kazandığı zaferin devamı olan Lozan Barış Konferansı ve Antlaşmasının 96.Yılı dolasıyla köprülere, bilboardlara özel afişler astı.