Sevimli ve sempatik gelse de çocuklardaki fazla kilolar oldukça tehlikeli sonuçlara yol açabiliyor. Giderek artan farkındalık düzeyine karşılık hala çocuklarının zayıf olması yerine daha kilolu olmasını tercih eden aile sayısı azımsanmayacak kadar çok. Bu durum sadece yarınlara daha fazla obez bireyler kazandırıyor. Avrasya Hastanesi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Seda Dursun, çocuklarda ve gençlerde görülen obezitenin tehlikeli yüzünü anlatıyor.

Obezite nedir?

Vücuda besinler ile alınan enerjinin, harcanan enerjiden fazla olmasından kaynaklanan ve vücut yağ kitlesinin, yağsız vücut kitlesine oranla artması ile karakterize olan kronik bir hastalıktır.

Fazla kilo sağlıklı olduğunu göstermez!

Birçok ebeveyn çocuklarının fazla kilolarını bir sağlık göstergesi olarak kabul ediyor ve boyu uzadıkça kilo vereceğini düşünüyor. Ancak bu durum sadece çocuğun ilerleyen dönemlerde obezite hastalığına yakalanma riskini arttırıyor. Üstelik çocukluk döneminde ortaya çıkan obezite hem ülkemizde hem de dünyada öyle hızlı bir şekilde ilerliyor ki, obez çocuk ve gençlerin sayısı çığ gibi büyüyor. Bu durumun ortaya çıkmasında düzensiz beslenme, fast food tarzı yiyeceklerin kolay ulaşılabilir olması, işlenmiş gıdaların hayatımızın her alanına girmesi ve hareketsiz yaşam gibi unsurlar başrolü oynuyor.

Erken yaşlarda görülen obezite, okul başarısını düşürüyor

Çocuklarda ve gençlerde sıklıkla görülen obezite, birçok hastalığın oluşmasına zemin hazırlıyor. Bunlar;

* Akciğer hastalıkları,

* Ortopedi,

* Gastroenterolojik hastalıklar (Hassas bağırsak sendromu, reflü, hepatit vb.)

* Nörolojik hastalıklar,

* Kalp ve damar hastalıklarıdır.

Tüm bu hastalıkların yanı sıra yetişkin hastalığı olarak bilinen Tip 2 Diyabet ve metabolik sendrom da çocuklarda ve gençlerde rastlanmaktadır. Ayrıca fiziksel görünümde yarattığı değişiklikler, çocuğun psikolojik olarak etkilenmesine, özgüven kaybına ve sosyal anksiyeteye

sebep olmaktadır. Üstelik bu konuda yapılan araştırmalar gösteriyor ki, obez çocuk ve gençlerin aynı kilodaki yaşıtlarına göre okul başarısı daha alt seviyededir.

Obezite erken ergenliğe sebep oluyor

Birçok farklı nedene bağlı ortaya çıkan erken ergenliğin gizli sebeplerinden biri de obezitedir. Erkeklerde; sakalının çıkması, penis ve testislerin büyümesi, sesin kalınlaşması gibi tipik ergenlik belirtileri normal ergenlik yaşından önce görülüyor. Kızlarda ise göğüs büyümesi ve adet görülme gibi belirtiler 8 yaşından önce görülmeye başlanıyor. Obezite sebebiyle görülen erken ergenlikte, kemiklerdeki büyüme için kıkırdaklar erken gelişip kapandığından, gelişimi yavaşlıyor ve boyları kısa kalabiliyor.

Obeziteyi saptama yöntemleri

Çocuğun boyuna göre ağırlığı, 90-95 persentilin (büyüme eğrisi) üzerinde ise şişman olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca çocuklarda kullanılan bir diğer yöntem de rölatif ağırlığın değerlendirilmesidir. Rölatif ağırlığın % 120’nin üzerinde olması obezite olarak kabul edilmektedir. Her ne kadar yetişkinlerde vücut kitle endeksi pratik bir yol olsa da çocuklar için doğru ve sağlıklı sonuçlar vermeyebilir.

Çocukları obeziteden korumak için;

* Çocuğun düzenli bir yemek rutini olmalı. Gerekirse belli saatlerde yemek yenmelidir,

* Hareket etmeli, aileler çocuklarını spor dallarına yönlendirmeli. Bu yüzme, basketbol, hentbol veya futbol olabilir,

* Her besin grubundan yemeli, yemek çeşitliliği arttırılmalıdır,

* Şeker, cips gibi paketlenmiş gıdalardan uzak durmalıdır,

* Kola gibi hem asitli hem de şekerli içecekler tercih edilmemelidir,

* Hazır meyve suları yerine taze meyvelerin kendisi yenmelidir,

* Çocuklar bol bol su içmelidir,

* Televizyon, bilgisayar ve telefon başında geçen saatlere bir kota konulmalıdır.