İSTANBUL

Son günlerde  sosyal medyada “Karaciğer Nakli donörüne ihtiyaç vardır” duyurularının çoğalması üzerine TÜSODER ( Tüketici Sorunları Derneği) Karaciğer Naklîleriyle ilgili önemli bir basın açıklaması yaptı. 

Dernek; açıklamasında  karaciğerin kısa sürede kendini yenileyen bir organ olduğunu buna karşın ülkemizde en az 40 000 kişinin çeşitli organ yetmezliği nedeniyle organ ve doku bağışı beklediği ve bunlardan 2000 kişinin her yıl bu bekleme sırasında yaşamını kaybettiğini söyledi.

Türkiye’de tedavisi sadece doku veya organ nakli ile mümkün olan hastaların organ nakli hizmetlerinin ORGAN VE DOKU ALINMASI, SAKLANMASI, AŞILANMASI VE NAKLİ HAKKINDA KANUN ve ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ esaslarına göre yapılmakta olduğunun ve bir bedel veya başkaca çıkar karşılığı, organ ve doku alınması ve satılması yasak olduğunun altını çizen TÜSODER ( Tüketici Sorunları Derneği) üyeleri, tüm organ ve doku ihtiyaçları Türkiye Organ ve Doku Bilgi Sistemi (TODS)ne kaydedilmekte olduğunu ve  canlı vericilerden organ naklinin  ise çok daha ağır yasal sorumluluklar yüklediğini belittiler.  

Basın açıklamasında akraba dışı organ naklinin sağlanması için ise etik komisyonun kararının gerektiğini ifade eden TÜSODER organ nakli bağışı konusunda 18 yaşını doldurmuş ve mümeyyiz olan bir kişiden organ ve doku alınabilmesi için vericinin en az iki tanık huzurunda açık, bilinçli ve tesirden uzak olarak önceden verilmiş yazılı ve imzalı veya en az iki tanık önünde sözlü olarak beyan edip imzaladığı tutanağın bir hekim tarafından onaylanması zorunlu olduğunu  da açıkladı.

TÜSODER ( Tüketici Sorunları Derneği)’in basın açıklamasında şu cümlelere yer verildi. 

“Son günlerde sosyal medyada “Karaciğer Nakli donörüne ihtiyaç vardır” duyurularına sıkça rastlanır oldu. Hatta alıcı ve verici bir araya getirmek üzere açılmış sayfalar bulunmakta. Kan grubu ve 18-60 yaş aralığı belirterek sağlıklı bireylere verici olmak üzere çağrılar yapılmakta.

Özellikle arananın kan değil, KARACİĞER NAKLİ ihtiyacı olduğu belirtilerek yapılan paylaşımlarda, karaciğerin kısa sürede kendini yenileyen bir organ olduğu bilgisine de yer verilmektedir.

Ülkemizde en az 40 000 kişinin çeşitli organ yetmezliği nedeniyle organ ve doku bağışı beklediği ve bunlardan 2000 kişinin her yıl bu bekleme sırasında yaşamını kaybettiği de bir gerçektir.

Tedavisi sadece doku veya organ nakli ile mümkün olan hastaların organ nakli hizmetleri ORGAN VE DOKU ALINMASI, SAKLANMASI, AŞILANMASI VE NAKLİ HAKKINDA KANUN ve ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ esaslarına göre yapılmaktadır.

Buna göre tüm organ ve doku ihtiyaçları Türkiye Organ ve Doku Bilgi Sistemi (TODS)ne kaydedilmekte ve hastaneler nakil bekleyenler için sıraya girmektedir. Yoğun bakımda beyin ölümü gerçekleşen vaka sonrası, ailesi onay verdiğinde bu sıraya göre en uygun alıcı ile organlar eşleştirilmektedir.

Canlı vericilerden organ nakli ise çok daha ağır yasal sorumluluklar yüklemektedir.

Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliğinin 16. Maddesi; ‘Türkiye Organ ve Doku Bilgi Sistemi (TODS) kaydı yapılmak kaydıyla, alıcının en az iki yıldan beri fiilen birlikte yaşadığı eşi ile dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dahil) kan ve kayın hısımlarından yapılabilir’ şeklinde düzenlenmiştir.

Bir bedel veya başkaca çıkar karşılığı, organ ve doku alınması ve satılması yasaktır.

Akraba dışı organ nakli için ise ETİK KOMİSYON kararı gerekmektedir.

Etik Komisyonun verici ile alıcı arasında yönetmeliğe ve diğer ilgili mevzuata aykırı herhangi bir hususun bulunmadığını ve etik açıdan organ bağışının uygunluğunu onaylaması ile akraba dışı kişilerden nakil yapılabilir.

Etik Komisyon; İl Sağlık Müdür Yardımcısı Başkanlığı’nda, Valilik tarafından görevlendirilecek İl Emniyet Müdür Yardımcısı ya da  Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürü, naklin yapılacağı hastane haricindeki kamu hastanesinden bir tabip, naklin yapılacağı hastane personelinden olmayan bir psikiyatri uzmanı, baro tarafından görevlendirilecek bir avukat ve valilikçe görevlendirilecek bir sosyal hizmet uzmanından oluşmaktadır.

Komisyona sunulan bilgi ve belgelerin doğruluğu araştırılır, alıcı ve verici arasında etik ve yasal olmayan bir durumun bulunmadığı kanaati oluştuğunda naklin uygunluğuna karar verilir.

18 yaşını doldurmuş ve mümeyyiz olan bir kişiden organ ve doku alınabilmesi için vericinin en az iki tanık huzurunda açık, bilinçli ve tesirden uzak olarak önceden verilmiş yazılı ve imzalı veya en az iki tanık önünde sözlü olarak beyan edip imzaladığı tutanağın bir hekim tarafından onaylanması zorunludur.”